Homologni red
Homologni red (homologni niz) je skup hemijskih jedinjenja čiji se susedni članovi razlikuju za pojednu grupu. Kao primer za homologni red mogu se uzeti alkani kod kojih se svaki susedni član razlikuje za po jednu CH2 grupu). Članovi homolognog reda nazivaju se homolozima.[1][2]
Homologni niz svake vrste ugljovodonika počinje sa jedinjenjima koja imaju najmanje ugljenikovih atoma i uopšte CHn grupa. Na primer homologni red alkana, čija je opšta formula CnH2n+2, počinje sa metanom (CH4), pa sledi etan (C2H6) itd.
Homologna vrsta | Opšta formula | Primer | Funkcionalna grupa | |
alkani | CnH2n+2, n>0 | CH4, n=1 | - | |
alkili (radikali) | CnH2n+2, n>0 | -CH3, n=1 | - | |
alkeni | CnH2n, n>1 | C2H4, n=2 | C=C | |
alkini | CnH2n–2, n>1 | C2H2, n=2 | C≡C | |
cikloalkani | CnH2n, n>2 | C3H6, n=3 | - | |
cikloalkeni | CnH2n-2, n>2 | C3H4, n=3, | C=C | |
cikloalkini | CnH2n-4, n>2 | C4H4, n=4 | C≡C | |
alkoholi | CnH2n+1OH, n>0 | CH3OH, n=1 | -OH | |
aldehidi | CnH2n+1CHO, n>0 | HCHO, n=1 | -CHO | |
karboksilne kiseline | CnH2n+1COOH, n>0 | HCOOH, n=1 | -COOH | |
ugljeni hidrati | Cn(H2O)n, n>0 | C6H12O6 | - | |
fosfani | PnHn+m, * | - | - | |
silani | CnSinH2n+2, n>0 | C- | - | |
borani | BnHm, ** | - | - |
Napomena:
(*) Fosfani: n = prirodni broj, m = 2, 0, -2, -4, -6...:
(**) Borani: n, m = prirodni broj
Reference
uredi- ↑ Clayden Jonathan, Nick Greeves, Stuart Warren, Peter Wothers (2001). Organic chemistry. Oxford, Oxfordshire: Oxford University Press. ISBN 0-19-850346-6.
- ↑ Smith, Michael B.; March, Jerry (2007). Advanced Organic Chemistry: Reactions, Mechanisms, and Structure (6th izd.). New York: Wiley-Interscience. ISBN 0-471-72091-7.