Hidroelektrana Čapljina
Hidroelektrana Čapljina smještena u Svitavi, nadomak Hutova blata, u opštini Čapljina, Bosna i Hercegovina. Njezini objekti nalaze se i na području opština Neum i Ravno. Puštena je u rad 25. novembra 1979. godine. [1]
Elektrana koristi prelijevne vode na brani Grančarevo iz akumulacija Bilećko jezero, i Trebinjsko jezero na rijeci Trebišnjici i vode slivnog područja nizvodno od brane Gorica. Od brane Gorica izgrađen je dovodni kanal, uglavnom trasom korita rijeke Trebišnjice. Kanal je dug 65 km, a površina betonske obloge je 2.200.000 m², što je za ono vrijeme bio izuzetan građevinski poduhvat. Voda iz kanala, u dnu Popova polja formira gornji kompenzacijski bazen elektrane, površine 70 ha, volumena 7,2 hm³, od čega korisnoga 6,5 hm³, i nalazi se u neposrednoj blizini mjesta Hutovo. Voda se zatim dovodi tunelom prečnika 8.0 m i dužine 8.105 m u smjeru Hutova blata gdje je podzemna mašinska hala s dva agregata. Iz elektrane vode se ispuštaju u donji kompenzacijski bazen Svitava, površine 1.000 ha, maksimalnog volumena 44.000.000 m³.
Karakteristike uredi
Elektrana je reverzibilna crpno-akumulacijska hidroelektrana koja koristi vode slivnog područja rijeke Trebišnjice. U vrijeme kada je izgrađena, bila je prva reverzibilna elektrana na prostoru Jugoslavije. Radi u tri režima rada:
- Sa svoja dva motor–generatora jedinične snage 240 MVA elektrana daje energiju u elektroenergetsku mrežu, prvenstveno radi pokrivanja vršnih opterećenja.
- Sa dvije reverzibilne vertikalno postavljene Francis crpke–turbine, jedinične snage po 210 MW. u razdobljima malih voda i za vrijeme manjega opterećenja na mreži, radi kao reverzibilna elektrana crpeći (vraćajući) vodu iz donjega u gornji kompenzacijski bazen.
- Elektrana može raditi i u kompenzatorskom pogonu, odnosno može proizvoditi ili uzimati iz mreže reaktivnu energiju i to s turbinskim i crpnim smjerom vrtnje agregata.
Osnovni podaci:
- broj agregata: 2
- instalirana snaga: 420 MW
- instalirani proticaj: 225 m³/sec
- tehnički minimum po agregatu: 140 MW
- srednja godišnja proizvodnja: 620 GWh
- ukupan stupanj korisnog djelovanja (pumpa-turbina): 74%
- tip turbine: Francis-reverzibilni
- proizvođač: Riva - Calconi
- instalirana snaga: 250 MW
Generatori:
- tip: Trofazni sinhroni
- proizvođač: AEG
- prividna snaga: 240 MVA
- način hlađenja statora: vazduh - voda
- način hlađenja rotora: vazduh
- broj okretaja: 300 o/min