Grangemouth
Grangemouth (škotsko-gelski: Inbhir Ghrainnse) je grad na istoku Škotske od 17,373 stanovnika.[1]
Grangemouth
Inbhir Ghrainnse | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 56°0′N 3°42′W / 56.000°N 3.700°W | |
| Država |  Ujedinjeno Kraljevstvo
|
| Sastavna država |  Škotska
|
| Područni savjet | Falkirk |
| Namjesništvo | Stirling i Falkirk |
| Površina | |
| - Ukupna | 6.7 km² [1] |
| Stanovništvo (2011.) | |
| - Grad | 17,373[1] |
| - Gustoća | 2,593 stan / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC) |
| Poštanski broj | FK3 |
| Pozivni broj | 01324 |
| Karta | |
  Grangemouth | |
Grangemouth administrativno podpada pod Područno vijeće - Falkirk.[2]
Geografske karakteristike uredi
Grangemouth leži na dnu zaljeva Firth of Forth tamo gdje imaju ušća rijeka Carron i potok Grange Burn, i završava 56 km dugi kanal Forth - Clyde. [2]
Udaljen je samo 4,8 km istočno od Falkirka, tako da je u neku ruku njegovo industrijsko predgrađe i luka.
Historija uredi
Za nastajenje Grangemoutha bila je značajna porodica Dundas, odnosno Lawrence Dundas (1712. - 1781) koji se prihvatio posla da od dotadašnjeg sela po imenu Sealock napravi ulaznu luku za Kanal Forth - Clyde koji je pušten u pogon 1790. Kad je on umro posao na izgradnji grada i širenju luke nastavio je njegov sin - Thomas, novotvoreni kanal napravio je pravi bum u trgovini sa Glasgowom na zapadu.[2]
Za Grangemouth je ispalo još bolje kad su 1867. Kanal Forth - Clyde i luku kupile Kaledonijske željeznice. Nakon tog je 1906. proširena luka čitavim kompleksom novih dokova, a 1924. otvoren je prvi duboki dok za prihvat velikih tankera. U aprilu 1966. otvorena je prva britanska potpuno kontejnerska luka za prihvat velikih prekooceanskih brodova.[2] I dan danas je Grangemouth najveća škotska kontejnerska luka, ali i luka za transport nafte, drvne građe, ugljena, gline, pijeska, mineralne sode, boksita i ostalih rasutih tereta. Počeci kemijske industrije koja danas prevladava u gradu vezani su uz otvaranje velike tvornice sapuna i glicerina, koju je 1897. otvorila Škotska veletrgovačka zadruga (Scottish Cooperative Wholesale Society), koja je od 1919. počela proizvoditi i boje i vremenom postala dio ICI-a (Imperial Chemical Industries).[2] Od 1924. u Grangemouthu radi i Rafinerija nafte koja danas prerađuje sirovu naftu transportiranu naftovodima direktno iz bušotina Sjevernog mora.[2]
Atrakcije i zanimljivosti uredi
Gradski muzej posvećen je razvitku industrije u Grangemouthu, jer je ona jedan od prvih planski izgrađenih škotskih gradova namjenjen toj djelatnosti, pored tog tu je izložen prvi parobrod na svijetu - Charlotte Dundas iz 1802.[2]
U Grangemouthu je sjedište dobrotvorne organizacije Međunarodnih spasilačkih snaga (International Rescue Corps) osnovane 1981. da pomaže kod katastrofa.[2]
