Georgije Akropolit

Georgije Akropolit (grč. Γεώργιος Ἀκροπολίτης, 1217–1282) bio je vizantijski pisac i državnik, rođen u Carigradu.

U ranoj mladosti Akropolita je otac poslao na dvor nikejskog cara Jovana III Duke Vataca, koji mu je poverio i važne državne poslove, a isto su potupili i Jovanovi naslednici Teodor II Laskaris i Mihailo VIII Paleolog. Godine 1244. postavljen je za velikog logoteta.

Kao vojni zapovednik 1257. godine u borbi protiv epirskog despota Mihaila II Duke Akropolit nije iskazao uglavnom nikakvu ratnu veštinu. Bio je zarobljen i dve godine držan u zatvoru, iz koga ga je oslobodio Mihailo Paleolog. Najvažniji Akropolitiv politički zadatak bio je pomirenje između grčke i rimske crkve, s čime se ranije sam nije slagao.

Godine 1261. vratio se u Carigrad kao rektor obnovljenog Carigradskog univerziteta. Godine 1273. Atalijat je poslat u diplomatsku misiju papi Grguru X, a sledeće godine, na Lionskom koncilu u ime vizantijskog cara priznao je duhovnu supremaciju Rima. Godine 1282. poslat je u diplomatsku misiju trapezuntskom caru Jovanu II, a umro je ubrzo nakon povratka s ovog putovanja.

Akropolitovo istoriografsko delo Hronički zapis (Χρονικὴ συγγραφή) nastavlja se na istoriju Nikite Honijata te obrađuje period od 1204. do 1261. godine, dakle od pada Carigrada tokom četvrtog krstaškog rata do oslobađanja grada. Zahvaljujući svom položaju, Akropolit se oslanja uglavnom na lična saznanja i iskustva. Ovo delo, čija je kraća parafraza sačinjena posle njegove smrti, predstavlja objektivan i pouzdan izvor koji je sastavio savremenik događaja koji se opisuju, kome su zvanični položaji velikog logoteta, vojnog zapovednika i poverljivog ambasadora omogućili da događaje posmatra iz velike blizine. Akropolit se smatra pouzdanim izvorom za činjenice, a pritom je njegov jezik lako razumljiv, premda ne pokazuje naročitu brigu za konstrukciju rečenice. Stil mu je arhaizirajući ali jasan.

Akropolit je napisao i nekoliko kraćih dela, među kojima je značajan nadgrobni govor Jovanu Vatacu, epitaf njegovoj ženi Ireni te panegirik Teodoru II Laskarisu. Dok se kao zarobljenik nalazio u Epiru napisao je i dva traktata o svetom duhu.

Povezano

• Konstantin Akropolit, njegov sin