Fundus autofluorescencija
Fundus autofluorescencija je minimalno invazivna dijagnostička metoda u oftalmologiji koja ukazuje na stanje retinalnog pigmentnog epitela (RPE). Ozbiljna disfunkcija ćelija RPE se registruje kao hiperautofluorescencija (lipofuscin), a zone atrofije RPE su tamne (nema ćelija RPE, a samim tim i lipofuscina).[1][2] Metoda, u prvim decenijama 21. veka, stiče veliku popularnost u dijagnostici retinalne patologije.[3]
Značaj uredi
Zahvaljujući autofluorescenciji danas je moguće videti promene na nivou RPE, koji igra najbitniju ulogu, pre svega kod senilne degeneracije makule i većine makularnih distrofija.
Kod zdravih ćelija RPE nema znatnije akumulacije autofluorescentnog materijala (lipofuscina) i još nekih manje značajnih produkata. U slučaju oštećenja ili disfunkcije RPE ne vrši se adekvatna fagocitoza spoljašnjih segmenata fotoreceptora, što dovodi do nagomilavanja lipofuscina. To se sreće kod distrofija i degeneracija žute pjege (makule).
Ovom metodom takođe se mogu steći i korisne informacije za dijabetički makularni edem i čitav spektar drugih oboljenja očnog dna.
Ipak najvažnije od svega, kod ove metode je što se ponavljanjem snimanja u određenim intervalima može pratiti tok bolesti, odnosno eventualni odgovor na primenjene terapijske postupke
Opšta razmatranja uredi
Kod ove metode kamera prima autofluorescenciju emitovanu od strane fluorofora retine, ekscitacija lipofuscina se vrši uz pomoć talasne dužine između 470 i 550 nm. Unutar tamne zone FAZ-a usled nakupine pigmenta, cistoidni edem se vidi kao rasvetljenje zbog pomeranja pigmenta.[4] U praksi se intenzitet fundus autofluorscencije opisuje kao oslabljen, normalan i pojačan.
Fundus autofluorescencija je od praktičnog interesa kod pacijenata sa centralnom seroznom horioretinopatijom, gde se često pitamo da li se radi o prvom ataku bolesti ili recidivu. Na snimku prikazana distribucija i stepen oštećenja retinalnog pigmentnog epitela, omogućuje predviđanje daljeg toka bolesti i prognozu vidne funkcije, uz dokumentovano praćenje (fundus autofluorescence služi kao dokument).
Samo snimanje je neinvazivno, vremenski kratko i pruža informacije koje nisu dostupne drugim konvencionalnim tehnikama kao što su: fundus fotografija, fluoresceinska angiografija ili OCT. Ona zapravo omogućava vizuelizaciju metaboličkih promena u nivou RPE-la i identifikaciju zona koje su pod rizikom od razvoja patoloških promena.
U oboljenjima retine koja su praćena bilo nagomilavanjem fluorofora, bilo njihovim odsustvom usled odumiranja ćelija RPE-la, fundus autofluorescenca svojom jedinstvenim svojstvom da vidi ono što se ne vidi, locira mesta rane aktivnosti patoloških procesa i zajedno sa drugim dijagnostičkim procedurama pomaže boljem razumevanju patofiziologije retine, olakšava postavljanje rane dijagnoze i procenu progresije retinalnih bolesti. Zato, u svim slučajevima kada postoji neobjašnjiv pad vida, uz regularan oftalmoskopski nalaz fundusa, pacijenta je nabolje uputiti na snimanje fundus autofluorescence, koja je lako izvodljiva, a po njega potpuno bezbedna.
Izvori uredi
- ↑ Holz FG, Schmitz - Valckenberg S, Spaide RF, Bird AC: Atlas of Fundus Autofluorescence Imaging Springer Heidelberg, 2007.
- ↑ Guthoff RF, Baudouin C, Stave J: Atlas of Confocal Laser Scanning In-vivo Microscopy in Ophthalmology Springer Heidelberg, 2006.
- ↑ Waldstein SM, Hickey D,Mahmud I, Klire CACharbel Issa P and Chong NV. Two-wavelenght fundus autofluorescence and macular pigment optical density imaging in diabetic macular oedema. Eye 2012;26:1078-1085
- ↑ Delori FC, Dorey CK, Staurenghi G, Arend O, Goger DG, Weiter JJ. In vivo fluorescence of the ocular fundus exhibits retinal pigment epithelium lipofuscin charactersistcs. Invest Ophthalmol Vis Sci 1995;36:718-29.