Dušan Tomašević Ćirko
Dušan Tomašević Ćirko (Velika Župa kod Prijepolja, 28. januar 1920 — 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| DUŠAN TOMAŠEVIĆ | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 28. januar 1920. |
| Mesto rođenja | Velika Župa kod Prijepolja Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 22. avgust 1944 (24 god.) |
| Mesto smrti | Seljane, kod Prijepolja ND Crna Gora |
| Profesija | zemljoradnik |
| Član KPJ od | 1940. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. |
Biografija uredi
Rođen je 28. januara 1920. godine u selu Velika Župa, kod Prijepolja. Osnovnu školu i gimnaziju je završio u rodnom selu, a nižu gimnaziju u Prijepolju. Višu gimnaziju je pohađao u Pljevljima, ali je marta 1939. godine isključen (bez prava upisa na dve godine) iz škole zbog učešća u štrajku učenika pljevaljske gimnazije.
Potom se vratio u rodno selo i do početka Drugog svetskog rata se bavio zemljoradnjom.
Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) je od 1940. godine.
Učesnik Narodnooslobodilačke borbe je od 1941. godine. Bio je član Oblasnog komiteta KPJ za Sandžak, a kasnije sekretar Sreskog komiteta KPJ za Mileševski srez. Tokom čitavog rata delovao je kao politički radnik - u pozadini, na oslobođenoj teritoriji ili na okupiranoj teritoriji, iza leđa okupatoru. Obilazio je sela i propagirao ideje Narodnooslobodilačkog pokreta.
Poginuo je 22. avgusta 1944. godine u blizini sela Seljana, kod Prijepolja, tokom borbi vođenih u sklopu Durmitorske operacije.
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 20. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.
Pesništvo uredi
Dušan Tomašević Ćirko, se pisanjem pesama počeo baviti još kao učenik gimnazije. A tokom Narodnooslobodilačkog rata počeo je da piše revolucionarne pesame, koje su bile u narodnom duhu. Pošto je veliki broj stanovništva Sandžaka bio nepismen, pesme koje su bile u narodnom duhu, su bile veoma popularne. Dušan je u njima opevao okupljanje narodnih masa, poziv na ustanak, gerilsko ratovanje, lokalne borbe i dr. Takođe njegove pesme su štampane i umnožavane i deljene kao propagandni materijal. Mnoge njegove pesme ostale su zauvek izgubljene, a većinu njih je sačuvao Dušanov saborac Drago Stiković (brat narodnog heroja Milosava Stikovića). Od bitnijih pesama ističu se „Kliče vila sa Kamene Gore“, „Mali Slobodan“, „Vrabac“ i dr.
Porodica uredi
Čitava uža i šira pordica Dušana Tomaševića učestvovala je u Narodnooslobodilačkoj borbi. Godine 1941. u Mileševskoj partizanskoj četi bilo je deset Tomaševića - od kojih je šest poginulo, a četvorica su nosioci Partizanske spomenice 1941. Dušanov otac Vladislav, streljan je od Nemaca 14. maja 1944; majka Ljubica je umrla u leto 1944. od posledica mučenja u četničkom zatvoru; mlađi brat Milan, poginuo je 17. novembra 1943. godine kao borac Treće sandžačke proleterske udarne brigade. Dušan je zajedno, sa članovima svoje porodice, sahranjen u porodičnoj grobnici na groblju u Prijepolju.
Literatura uredi
- „Narodni heroji Jugoslavije”. Beograd: Mladost. 1975.
- Branko J. Krkeljić „Sandžačke legende“. Istorijski institut SR Crne Gore, Titograd 1988. godina.