2. proleterska divizija NOVJ
Druga proleterska divizija NOVJ formirana je od Druge proleterske udarne brigade, Četvrte proleterske crnogorske udarne brigade i Druge dalmatinske udarne brigade 1. novembra 1942. godine u Tičevu. Smatrala se jednom od elitnih jedinica NOVJ.
| Druga proleterska divizija | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Segment | Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije | |
| Lokacija osnivanja | Tičevo, Bosanska krajina | |
| Jačina | 3.280 vojnika i oficira | |
| Formacija | Druga prol. brigada Četvrta prol. brigada Druga dalmatinska brigada | |
| Komandanti | ||
| Komandant | Peko Dapčević | |
| Angažman | ||
| Bitke | Borbe za Livno 1942. Bitka na Neretvi Bitka na Sutjesci Operacija Kugelblitz Borbe za Kruševac 1944. Sremski front | |
Borbeni put Druge proleterske divizije uredi
Nakon formiranja divizija kao celina preduzela je tokom decembra 1942. uspešan napad na ustaške garnizone Livno i Duvno. U januaru 1943. godine napadala je italijansko-četničke snagi na prostoru Bosansko Grahovo-Knin, a u februaru likvidirala je ustaški garnizon u Imotskom.
Tokom Bitke na Neretvi u ofanzivi u dolinu Neretve predstavljala je desnu napadnu kolonu, učestvovala je u protivudaru kod Gornjeg Vakufa i u razbijanju četnika kod Nevesinja i Kalinovika.
Tokom Bitke na Sutjesci učestvovala je u žestokim borbama za mostobran u dolini Sutjeske i prilikom proboja obruča na Zelengori i na komunikaciji Foča-Kalinovik.
Od 1. septembra 1943. godine bila je u Drugom udarnom korpusu NOVJ. Početkom decembra 1943. godine pretrpela je poraz od nemačke Prve brdske divizije tokom operacije „Kugelblic“, zbog kojeg je smenjen Štab divizije na čelu s komandantom Ljubodragom Đurićem. Za novog komandanta postavljen je Ljubo Vučković, narodni heroj.
Od marta do maja 1944. godine učestvovala je u nastupanju kroz Srbiju, a zatim u borbama protiv Nemaca, četnika i muslimanske muslimanske legije „Krempler“ u Sandžaku. Druga dalmatinska proleterska udarna brigada izašla je iz sastava divizije 27. januara 1944. godine. U sastavu divizije nalazile su se zatim Treća srpska brigada od 10. februara 1944, Šesta srpska brigada od 16. novembra 1944. i Artiljerijska brigada od 15. marta 1945. godine. Druga proleterska udarna brigada je od septembra do decembra 1944. bila u sastavu 21. srpske divizije, a zatim ponovo u Drugoj diviziji.
Od početka avgusta 1944. Druga proleterska divizija borila se pod neposrednom komandom Glavnog štaba NOV i PO Srbije u dolini Zapadne Morave, a od januara do aprila 1945. godine učestvovala je u borbama na Sremskom frontu. Krajem decembra 1944. u njenom sastavu bilo je 9.886 boraca.
Sve tri brigade koje su pri osnivanju Druge proleterska divizija bile u njenom sastavu, proglašene su za proleterske i odlikovane Ordenom narodnog heroja.
Literatura uredi
|
Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |
- Jovo VUKOTIĆ, Druga proleterska divizija, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1972.
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina