Dragiša Ivanović

Dragiša Ivanović (Sjenice kraj Podgorice, 9. (22.) oktobra 1914. – Beograd, 27. septembra 2001.), inženjer, profesor, rektor Beogradskog univerziteta, učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije, SR Srbije i SR Crne Gore, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije.

DRAGIŠA IVANOVIĆ
Datum rođenja	(1914-10-09)9. 10. 1914.
Mesto rođenja	Sjenice, kraj Podgorice Kraljevina Crna Gora
Datum smrti	27. 9. 2001. (dob: 86)
Mesto smrti	Beograd, Srbija SR Jugoslavija
Profesija	elektromašinski inženjer univerzitetski profesor
Član KPJ od	1941.
Učešće u ratovima	Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
U toku NOB-a	politički komesar Pete crnogorske brigade
Služba	Vojska Kraljevine Jugoslavije NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska armija 1941 — 1946.
Čin	Pukovnik u rezervi
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja	Orden narodnog heroja Orden junaka socijalističkog rada Partizanska spomenica 1941.

Biografija

Rođen je 9. 10. 1914. godine u selu Sjenice kod Podgorice. Osnovnu školu završio je u Medunu i Podgorici, a gimnaziju u Podgorici. Na Beogradskom univerzitetu završio je elektromašinsku tehniku, a potom je neko vreme studirao filozofiju.

Po dolasku na Univerzitet, uključio se u revolucionarni studentski pokret. Učestvovao je u mnogim akcijama, štrajkovima i demonstracijama. Bio je predsednik Udruženja studenata mašinske elektrotehnike. Član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) postao je 1934. godine.

Godine 1934, policija je Dragišu, zajedno sa 44 aktivista revolucionara, zatočila u koncentracionom logoru kod Višegrada. Po kazni je 1939. godine upućen u vojsku, iako je još uvek studirao. I umesto u Školu rezervnih oficira, bio je upućen u trupe. Aprilski rat ga je zatekao na Skadarskom frontu.

Narodnooslobodilačka borba

Nakon kapitulacije Jugoslavije, vratio se u Podgoricu i uključio u revolucionarnu aktivnost. Maja 1941. godine, postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Početkom jula, po odluci Mesnog komiteta KPJ Podgorica, bio je upućen u Kuče kako bi učestvovao u pripremama za oružani ustanak. Kao komesar gerislkih odreda Kuča, aktivno je učstvovao u Trinaestojulskom ustanku.

U jesen 1941, bio je izabran za političkog komesara bataljona „Marko Miljanov“, koji je vodio borbe u Kučima i delom snaga učestvovao u borbi na Jelinom Dubu u Bratonožićima 18. 10. 1941. godine. Februara 1942, bio je imenovan za političkog komesara Zetskog partizanskog odreda. Kratko vreme bio je politkomesar Prvog crnogorskog omladinskog bataljona. Od sredine aprila do juna 1942. godine, ponovo je bio komesar Zetskog odreda. Učestvovao je u brojnim borbama i okršajima Zetskog odreda oko Podgorice, Danilovgrada, na Morači, na sektoru Nikšića i u Pivi.

Nakon formiranja Pete crnogorske brigade, Dragiša je bio imenovan za političkog komesara njenog Četvrtog bataljona. S brigadom je učestvovao u borbama na tromeđi Crne Gore, Bosne i Hercegovine, na Zelengori, Mrčinu, u rejonu Sutjeske i u proboju Pete crnogorske brigade od Sutjeske do Prozora od 22. 7. do 2. 8. 1942. godine. Kraće vreme bio je politkomesar Četvrtog bataljona Prve proleterske brigade.

Od novembra 1942. do novembra 1943. godine, bio je politički komesar Pete proleterske brigade, čiji je komandant bio Sava Kovačević. Sa brigadom je učestvovao u borbama u dolini Vrbasa i centralnoj Bosni krajem januara 1943, u bici na Neretvi i na Sutjesci. Posle Pete neprijateljske ofanzive, učestvovao je u razbijanju četnika u istočnoj Bosni i Crnoj Gori i u stvaranju slobodne teritorije.

Novembra 1943. godine, bio je imenovan za politkomesara 29. hercegovačke divizije, čiji je komandant bio Vlado Šegrt. Avgusta 1944, Ivanović je bio imenovan za politkomesara Mornarice NOV Jugoslavije. Tada je učestvovao u brojnim desantima i drugim poduhvatima na ostrvima, kao i u operacijama za konačno oslobođenje Jugoslavije, poput Riječke i Tršćanske operacije.

Posleratna karijera

Početkom 1946. godine, po odobrenju Ministarstva narodne odbrane, konkurisao je za docenta na Tehničkom fakultetu u Beogradu, a potom je demobilisan. Od tada je stalno radio na Teničkom fakultetu. Doktorirao je 1955, a za redovnog profesora na Beogradskom univerzitetu bio je izabran 1963. godine.

Pored naučnog i pedagoškog rada, obavljao je i društvene funkcije. Bio je član Univerzitetskog komiteta SKS Beograd i član Centralnog komiteta SK Srbije od 1959. do 1964. godine. Dva mandata, 9 godina, bio je poslanik Prosvetno-kulturnog veća Savezne skupštine Jugoslavije.

Bio je dekan Elektrotehničkog fakulteta od 1959. do 1962. i rektor Beogradskog univerziteta od školske godine 1967/'68. do 1970/'71, redovni profesor Univerziteta, član Naučnog društva SR Crne Gore i ostalo.

Velika popularnost koju je uživao među studentima mu je znatno opala tokom junskih demonstracija 1968, koje su ga zatekle u Istočnoj Njemačkoj i kada nije prekinuo posetu i vratio se, na poziv studenata, „da ih povede“.

Za redovnog člana Društva za nauku i umjetnost Crne Gore bio je izabran 1973. godine, a za redovnog člana Crnogorske akademije nauka i umjetnosti 1983. godine. Bio je dopisni član Akademije nauka i umetnosti Kosova, Naučnog društva Srbije i Njujorške akademije. Dobitnik je Nagrade AVNOJ-a.

Penzionisan je kao redovni profesor Univerziteta 1983. godine.

Umro je 27. 9. 2001. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.

Stručni rad i odlikovanja

Dr Dragiša Ivanović dao je velik broj naučnih radova iz oblasti teorijske fizike, teorijske elektronike i filozofskih problema fizike, koji su objavljeni u jugoslovenskim i stranim časopisima.

Autor je više naučnih dela: „Teorija kretanja neutrona kroz smesu elemenata“ (doktorska disertacija), „O teoriji relativnosti“ (1962. dobio Oktobarsku nagradu Beograda), „Kvantna mehanika“, „Mehanizam i energetizam“, „O prostoru i vremenu“, „O nekim idejnim problemima fizike“, „Geneza i priroda kvanta“, „O Borovom principu komplementarnosti“ i ostalo.

Bio je autor ili koautor velikog broja univerzitetskih udžbenika i udžbenika za srednje škole. Jedan je od osnivača i urednika više naučnih časopisa.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941, Ordena junaka socijalističkog rada, Ordena Republike sa zlatnim vencem i ostalih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. 11. 1953. godine.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije, „Mladost“, Beograd, 1975. godina.

Vanjske veze

• OŠ „Dr Dragiša Ivanović“ Arhivirano 2012-02-07 na Wayback Machine-u

Prethodnik: Božidar S. Đorđević

rektor Univerziteta u Beogradu 1967 — 1971

Nasljednik: Jovan Gligorijević