Diodot I
Diodot I Soter (grčki: Διόδοτος Α' ὁ Σωτήρ) (cca. 285. pne. - cca. 239. pne.) bio je seleukidski satrap Baktrije, koji je za vrijeme vladavine ili neposredno nakon smrti kralja Antiocha II u periodu između 255. i 246. pne. digao ustanak te izborio nezavisnost svoje teritorije koja je otada poznata kao nova helenistička država pod nazivom Grčko-Baktrijsko Kraljevstvo.[1]
Prema antičkim izvorima, Diodot je iskoristio zauzetost Antioha II drugim sirijskim ratom, odnosno sukob njegovih supruga Berenike i Laodike. U to je vrijeme Baktrija, koja se opisuje kao zemlja hiljadu gradova bila jedna od najbogatijih satrapija Seleukidskog Carstva, a pobunu je pomoglo i to što su Diodotov primjer slijedili i drugi seleukidski satrapi (Justin, XLI,4 [2]), , prije svih Andragora u susjednoj Partiji, koji je vjerojatno bio Diodotov saveznik.
Oko godine 250. pne. Diodot se sukobio s dahanskim plemenom Parna te protjerao njih i njihovog vođu Arsaka u Partiju, gdje su oni svrgnuli Andragoru, osnovali Partsko Carstvo i tako prekinuli višedecenijsku helenističku vlast. Tako je došlo do prekida trgovačkih i drugih veza sa ostatkom grčkog svijeta, Diodotovo je kraljevstvo toliko ojačalo da se počelo širiti na sjever i istok, preko granica koje je bio postavio Aleksandar Veliki.[3]) S vremenom je izbilo na obalu Arapskog mora, te su stvorene pomorske veze s Ptolemejskim Egiptom.
Seleukidi su s vremenom pomirli s gubitkom istočnih pokrajinom, te je kralj Seleuk zajedno s Diodotom sklopio savez kako bi oko godine 239. pne. pokušali bez uspjeha pokoriti Partiju. Taj je savez uključio i brak Diodota s kćeri Antioha II i Laodike. U njemu je Diodot imao dvoje djece - sina Diodota, koji ga je naslijedio, te kći koja se udala za budućeg kralja Euditema.
Prethodi: Antioh II (Seleukidsko Carstvo) |
grčko-baktrijski vladar | Slijedi: Diodot II |
Izvori
uredi- ↑ "The Greek kingdoms of Central Asia," p. 100. P. Bernard in: History of civilizations of Central Asia, Volume II. The development of sedentary and nomadic civilizations: 700 B.C. to A.D. 250. Harmatta, János, ed., 1994. Paris: UNESCO Publishing. ISBN 92-3-102846-4
- ↑ Justin XLI, paragraph 4
- ↑ Strabo XI.XI.I