Death Wish (film)
Death Wish (sh. Želja za smrću), u Jugoslaviji prikazan pod naslovom Paul Kersey ne oprašta, je američki akcijski triler film snimljen 1974. godine u režiji Michaela Winnera, koji se smatra najpoznatijim ostvarenjem vigilantističkog žanra, ali koji je također poznat kao jedno od najkontroverznijih filmova svog doba.
| Death Wish | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Režija | Michael Winner | ||
| Producent |
| ||
| Scenario | Wendell Mayes | ||
| Predložak | Death Wish; autor: Brian Garfield | ||
| Uloge | |||
| Muzika | Herbie Hancock | ||
| Fotografija | Arthur J. Ornitz | ||
| Montaža | Bernard Gribble | ||
| Studio | Dino De Laurentiis Corporation | ||
| Distribucija | Paramount Pictures | ||
| Datum(i) premijere | 24. 7. 1974
| ||
| Trajanje | 94 min.[1] | ||
| Zemlja |  Sjedinjene Države | ||
| Jezik | engleski | ||
| Budžet | 3 mil. $ | ||
| Bruto prihod | 22 mil. $[2][3] | ||
| Kronologija | |||
| |||
| |||
Predstavlja adaptaciju istoimenog romana Briana Garfielda. Protagonist, čiji lik tumači Charles Bronson, je njujorški arhitekt Paul Kersey, koji je zbog svojih pacifističkih uvjerenja uložio prigovor savjesti tokom službe u Korejskom ratu, ali kome se život i stavovi potpuno promijene nakon što mu ulični razbojnici upadnu u stan, ubiju suprugu te siluju i doživotno traumatiziraju kćer. Radnja prikazuje kako, dijelom frustiran time da policija nije u stanju pronaći počinitelje, nabavlja revolver i počinje noću šetati ulicama te, glumeći bespomoćnu žrtvu, lovi kriminalce kojima presuđuje kao vigilante.
Tema filma je tada bila izuzetno aktualna u američkoj javnosti zbog nagle eksplozije kriminala u velikim gradovima, kojima vlasti nisu bile u stanju stati na kraj. Originalni scenario Wendella Mayesa je, pak, nastojao zadržati poruku originalnog romana koja osuđuje nasilje i vigilantizam, odnosno učiniti protagonsitom lik policijskog inspektora koji istražuje osvetnikova ubistva. Usprkos toga, svi veliki hollywoodski studiji su se uplašili mogućih kontroverzi; italijanski producent Dino de Laurentiis je na kraju ipak uspio nagovoriti Charlesa Bludhorna da njegov Paramount Pictures preuzme projekt. Glavna uloga je ispočetka trebala biti namijenjena Jacku Lemmonu, za koga se smatralo da će mnogo uvjerljivije tumačiti lik bezazlenog gradskog intelektualca, a režiju je trebao potpisati Sidney Lumet. Na kraju je režija pripala Michaelu Winneru koji je, nakon što su mnogi glumci, uplašeni od kontroverzi, odustali od projekta, za ulogu nagovorio Charlesa Bronsona. Film je u brojnim detaljima odstupao od književnog predloška, prije svega zato što je vigilantistički pohod protagonista prikazao opravdanim.
Death Wish je nakon premijere dočekan negativnim kritikama, od kojih su ga mnogi optuživali da potiče dodatno nasilje u tada ionako ekonomskom krizom isfrustriranom i zbog Watergatea prema vlasti nepovjerljivom američkom društvu. Među kritičarima je bio i Garfield, koji je nastavak svog romana pod naslovom Death Sentence napisao velikim dijelom u nastojanju da se udalji od njegove poruke. Publika je, međutim, bila oduševljena, te je Death Wish postao jedan od najpoznatijij i najpopularnijih ostvarenja u karijeri Charlesa Bronsona, koji će sljedećih dvije decenije nastaviti uživati status akcijske zvijezde. Godine 1981. je snimljen nastavak pod naslovom Death Wish II, a potom još tri filma koji čine istoimenu filmsku seriju.
Godine 1975. je u Italiji snimljena parodija pod naslovom Il giustiziere di mezzogiorno.
Uloge uredi
- Charles Bronson ... Paul Kersey
- Hope Lange ... Joanna Kersey
- Vincent Gardenia ... Por. NYPD Frank Ochoa
- William Redfield ... Samuel "Sam" Kreutzer
- Steven Keats ... Jack Toby
- Stuart Margolin ... Ames Jainchill
- Stephen Elliott ... Policijski komesar
- Kathleen Tolan ... Carol Toby
- Jack Wallace ... Hank
- Christopher Guest ... Jackson Reilly
- Jeff Goldblum ... Čudovište #1
- Olympia Dukakis ... Policajka u stanici
- Nenavedeni na špici
- Paul Dooley ... Policajac u bolnici
- Eric Laneuville ... Razbojnik u podzemnoj željeznici
- Lawrence Hilton-Jacobs ... Razbojnik u parku
- Sonia Manzano ... Prodavačica u trgovini
- Tom Hayden ... Ljekar na hitnom odjelu
- Denzel Washington ... Razbojnik u slijepoj ulici #1
- Ciro "Jerry" Palazzo ... Nosač
Karakterni glumac Robert Miano imao je malu ulogu razbojnika u filmu. Lawrence Hilton-Jacobs, koji će kasnije postati zvijezda TV-serije Welcome Back, Kotter, je imao na špici nenavedenu ulogu kao jedan od trojice razbojnika u Central Parku na kraju filmu. Denzel Washington je također u filmu imao filmski debi kao jedan od razbojnika na ulici. Glumica Helen Martin, koja se piojavljuje u manjoj ulozi, se kasnije pojavljivala u tzelevizijskim seruijama Good Times i 227. Sonia Manzano, poznata po ulozi Marije u TV-seriji Sesame Street, ima na špici nenavedenu ulogu blagajnice u supermarketu. Christopher Guest se pojavljuje u jednoj od svojih najranijih filmskih uloga kao mladi policajac koji pronalazi Kerseyev revolver.
Izvori uredi
- ↑ „DEATH WISH (X)”. British Board of Film Classification. October 23, 1974. Pristupljeno 24. IX 2014.
- ↑ „Death Wish, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 29, 2012.
- ↑ „Death Wish, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno 29. I 2012.
Vanjske veze uredi
- Death Wish na sajtu IMDb
- Death Wish na filmskoj bazi podataka TCM
- Death Wish na Box Office Mojo-u
- Death Wish na Rotten Tomatoes-u (en)