David Štrbac
David Štrbac je književni junak iz pripovedaka i drama srpskog književnika Petra Kočića. Osmišljen je kao snažno uobličeni književni tip lukavog seljaka, koji se na duhovit i domišljat način bori protiv visokih nameta i nepravdi usmerenih protiv siromašnog seljaštva. Smatra se jednim od najpoznatijih junaka srpske književnosti.
| David Štrbac | |
|---|---|
| Debi | Tuba (pripovetka) |
| Autor | Petar Kočić |
| Detalji | |
| Spol | {{{rod}}} |
| Religija | Hrišćanin |
| Nacionalnost | Srbin |
Štrbac je najpoznatiji kao glavni junak pripovetke Jazavac pred sudom (1904), koju je Kočić ubrzo preradio u istoimenu dramu. Ne bi li kazao gorku istinu o teškom položaju seljaka koga podjednako pljačkaju i okupatorska vlast i domaći zelenaši, Štrbac navlači na sebe masku lakrdijaša i dolazi na sud da tuži jazavca, jer mu je pojeo prinos kukuruza.[1] Ovaj književni lik je vremenom prerastao okvire političke satire jednog vremena i postao univerzalno oličenje obespravljenog i iskorišćenog čoveka, koji je svestan svoga očajnog položaja i traži pravdu. David Štrbac se pojavljuje i kao sporedni junak u Kočićevim pripovetkama Tuba, Mejdan Simeuna Đaka, Tavnovanje i u drami Sudanija. U gradu Banja Luka, u opštini Paprikovac, nalazi se ulica koja nosi Davidovo ime.
Istorijski prototip uredi
Petar Kočić je većinu svojih književnih likova zasnivao na stvarnim ličnostima iz njegove rodne Bosanske Krajine. Istorijski David Štrbac se rodio 1836. a umro 1906. Prema rečima meštana stvarni Štrbac je bio: isti onakav kako ga Kočić opisuje, a ni događaj s jazavcem nije izmišljen jer je David uistinu donosio jazavca u sud, da ga tuži za pojedene kukuruze, pa ga je, praveći se luckast i naivan, pustio u sudnici.[2]
Reference uredi
- ↑ Deretić 2003: str. 44
- ↑ Kruševac 1951: str. 86
Literatura uredi
- Kruševac, Todor (1951). Petar Kočić - studija. Beograd: Prosveta.
- Deretić, Jovan (2003). Istorija književnosti za treći razred srednje škole. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 86-17-10754-5.