Crvena Crkva
Crvena Crkva je naselje u Srbiji u opštini Bela Crkva u Južnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 666 stanovnika.
| Crvena Crkva | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobanatski |
| Opština | Bela Crkva |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) |  666
|
| Gustina stanovništva | 39 st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°54′01″N 21°21′33″E / 44.900166°N 21.359166°E |
| Nadmorska visina | 72 m |
| Površina | 18,5 km² |
  Crvena Crkva Crvena Crkva (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 26323 |
| Pozivni broj | 013 |
| Registarska oznaka | VŠ |
Koordinate: 44° 54′ 01" SGŠ, 21° 21′ 33" IGD
Geografski položaj
urediCrvena Crkva se nalazi na obodu belocrkvanskog proširenja, zapadno od Bele Crkve, na putu za Vršac, Zrenjanin, Novi Sad i Beograd. Takođe je asfaltnim putem povezana sa Vračev Gajem.
Istorija
urediCrvena Crkva je nastala još za vreme Velike Seobe Srba. Prvi put se pominje još 1660. godine pod nazivom Črvena Crkva, a u toku svoje istorije često je menjala ime. Sadašnja Blagoveštenska crkva u vizantijskom stilu izgrađena je 1912. godine, po projektu arhitekte Milivoja Matića iz Novog Sada, a 2002. godine obeležila je devedeset godina postojanja. Selo Crvena Crkva (mađarski: Vöröstemplom; nemački: Rotkirchen) jedno je od najstarijih naselja na području opštine Bela Crkva. O njegovoj starini svedoči činjenica da je ono postojalo, na istom mestu, i pre čuvene velike seobe Srba 1690. godine pod vođstvom patrijarha Arsenija Crnojevića (Čarnojevića). U pisanim, pak, izvorima Crvena Crkva zabeležena je već 1660. godine, i to pod imenom Črvena Crkva. Kada je selo osnovano, i za čije se ime osnivanje vezuje, teško je, u ovom trenutku, pouzdano reći. Ni najnovije edicije iz mađarskih i turskih arhiva, u tom pravcu, nisu dale očekivane rezultate.
Selo se nalazi na obodu belocrkvanskog proširenja, zapadno od Bele Crkve, na putu za Vršac, Zrenjanin, Novi Sad i Beograd. Danas Crvena Crkva ima 256 kuća i 806 stanovnika.
Legenda o postanku Crvene Crkve
Budući da istorijski izvori, po ovom pitanju, ćute, to je narodna tradicija relativno razvijena i bogata. Naime, pre nekog vremena bili smo u prilici da pribeležimo jednu, čini nam se, vrlo zanimljivu legendu koja govori o postanku ovog sela, kao i značenju njegovog imena. Ista doslovce glasi: “U vreme jedne od, inače brojnih, srpskih bežanija iz stare Hercegovine, ispred turskog zuluma i osvete, na ove prostore pitomog Banata izbegli su, uz ostale, tri brata po imenu Andrija, Belija i Radosav. Zajednička krsna slava beše im Sveti Pantelejmon Velikomučenik (9. avgust). Krajolik, gde će osnovati svoje novo stanište, beše obrastao stoletnom cerovom dubravom (šumom). Pošto su prethodno raščistili teren od šumskog rastinja, pristupili su gradnji svojih porodičnih kuća - brvnara, budući da je drvene građe bilo u izobilju. Kao pravi bogobojažljivi hrišćani, ubrzo su izgradili, u novoosnovanom naselju, i svoju prvu bogomolju (crkvu) od cerovih brvana. Pa kada bi ih kogod, od okolnog d o m o r o d a č k o g stanovništva, priupitao “Gde ste se to nastanili?”, braća bi, bez razmišljanja, odgovarala “Kod cerove crkve!“.
Tako naselje, u početku, dobi ime Cerova Crkva. Vremenom, ono je promenjeno u Črvena Crkva, da bi konačno dobilo današnji naziv Crvena Crkva”. U istoj se legendi, dalje, kazuje: “Hodom vremena od Andrije nasta rod (familija) Andrejići, od Belije Belčini i od Radosava Radosavljevići”. Mišljenja smo da ovu zanimljivu legendu, kao i neke druge, ne bi trebalo olako odbaciti, budući da ona u sebi sadrži i neke verodostojne elemente, koji mogu odoleti sudu istorijske kritike. Naime, u Crvenoj Crkvi još uvek postoje, posle toliko prohujalih vekova, rodovi (familije) Andrejići (8 numeri) i Radosavljevići (3 numere). Rod Belčini je, kako nam se čini, izumuro u prvoj polovini 18-og veka s obzirom da su sačuvane matične knjige sela, ustanovljene 1794. godine, ne pominju. Zanimljivo je, s tim u vezi, da jedan ogranak Andrejića, još uvek nosi nadimak (špicnamen) “Belčini”. Rodovi Andrejići i Radosavljevići za svoju slavu i danas imaju Sv. Pantelejmona, što, nesumnjivo, ukazuje na njihovo negdašnje krvno srodstvo, a gore rečenoj legendi daje istorijsku težinu.
Demografija
urediU naselju Crvena Crkva živi 572 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,0 godina (38,4 kod muškaraca i 39,5 kod žena). U naselju ima 251 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,90.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 685 | 93.96% | ||
| Romi | 11 | 1.50% | ||
| Hrvati | 6 | 0.82% | ||
| Mađari | 4 | 0.54% | ||
| Makedonci | 3 | 0.41% | ||
| Česi | 2 | 0.27% | ||
| Slovaci | 1 | 0.13% | ||
| Rumuni | 1 | 0.13% | ||
| Nemci | 1 | 0.13% | ||
| Jugosloveni | 1 | 0.13% | ||
| nepoznato | 13 | 1.78% | ||
| m | ž | |||
| ? | 0 | 3 | ||
| 80+ | 8 | 7 | ||
| 75-79 | 5 | 11 | ||
| 70-74 | 15 | 23 | ||
| 65-69 | 14 | 23 | ||
| 60-64 | 23 | 19 | ||
| 55-59 | 21 | 26 | ||
| 50-54 | 29 | 24 | ||
| 45-49 | 33 | 36 | ||
| 40-44 | 26 | 15 | ||
| 35-39 | 17 | 20 | ||
| 30-34 | 32 | 20 | ||
| 25-29 | 33 | 30 | ||
| 20-24 | 21 | 23 | ||
| 15-19 | 20 | 22 | ||
| 10-14 | 16 | 20 | ||
| 5-9 | 28 | 20 | ||
| 0-4 | 17 | 29 | ||
| prosek | 38.4 | 39.5 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 143 | 67 | - | 4 | 19 | - | 3 | 8 | 1 | 8 |
| Ženski | 91 | 54 | - | - | 14 | - | 1 | 7 | 1 | - |
| Oba | 234 | 121 | - | 4 | 33 | - | 4 | 15 | 2 | 8 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | - | - | 14 | 1 | - | 2 | - | - | 16 | |
| Ženski | 1 | - | 3 | 7 | - | 1 | - | - | 2 | |
| Oba | 1 | - | 17 | 8 | - | 3 | - | - | 18 |
Reference
uredi- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
- Izvor:Glasilo Mesne Zajednice Crvena Crkva
godina I broj 1. septembar 2004. besplatan primerak za verodostojnost.(Po predanju) »Ozren M. Radosavljević«
