Crkve Uspenja Presvete Bogorodice u Gabeli
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Gabeli, u opštini Čapljina, je crkva Srpske pravoslavne crkve i pripada eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Proglašena je za nacionalni spomenik BiH. [1] Nacionalni spomenik čine Hram Uspenija Presvete Bogorodice i pravoslavno groblje sa 155 krstača i porodičnih grobnica, te ikonostas sa dvanaest ikona. Nalazi se na lokalitetu Rivina, u mahali Brijeg, oko 80 metara sjeverozapadno od arheološkog područja Gabela.
Historija uredi
Izgrađena je 1864. godine. Novac za izgradnju ukupno sedam crkvi Zahumsko-hercegovačke i primorske eparhije prikupio je mostarski parohijski sveštenik Prokopije Čokorilo u Rusiji. Sredstva je dao i sultan Abdul Aziz (1861–1876). Crkva kroz svoju istoriju nije rušena. Spomenik, grobnica-kosturnica podignut je 1946. pravoslavnim Srbima ubijenim 1941. u dolini rijeke Neretve. Tokom rata u Bosni i Hercegovini 1992–1995 porušena je spomen-kosturnica koja je obnovljena 2009. godine.
Opis uredi
Prema konceptu prostorne organizacije pripada jednobrodnim crkvama sa pripratom, naosom i polukružnim oltarskim prostorom i zvonikom na preslicu. Dimenzije su 14,15 x 7 metara (sa oltarskim prostorom i visina sa zvonikom oko 11 metara.
Ikonostas je dimenzija 480 x 441 cm, sa 12 ikona i Carskim dverima. Ukrašen je arhitektonskim elementima, pilastrima, koji dijele polja sa ikonama raspoređenimu u tri horizontalne zone.
Uz crkvu je groblje sa 151 nadgrobnom krstačom i spomen-kosturnicom
Opis uredi
Prema konceptu prostorne organizacije pripada jednobrodnim crkvama sa pripratom, naosom i polukružnim oltarskim prostorom i zvonikom na preslicu. Dimenzije su 14,15 x 7 metara (sa oltarskim prostorom i visina sa zvonikom oko 11 metara. Ikonostas je dimenzija 480 x 441 cm, sa 12 ikona i Carskim dverima. Ukrašen je arhitektonskim elementima, pilastrima, koji dijele polja sa ikonama raspoređenimu u tri horizontalne zone. Uz crkvu je groblje sa 151 nadgrobnom krstačom i spomen-kosturnicom
Literatura uredi
- Ljiljana Ševo, Biblioteka baština, Banja Luka, Glas Srpski, 2002 – Pravoslavne crkve i Manastiri u Bosni i Hercegovini do 1878. godine.
Reference uredi
- ↑ „Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Gabeli”. KONS.gov.ba. Pristupljeno 13. 11. 2016.[mrtav link]
