Central Park
Central Park je javni park engleskog tipa u centru Manhattana u New Yorku u Sjedinjenim Američkim Državama. Jedan je od najpoznatijih parkova na svijetu, kog posjeti preko 25 milijuna ljudi godišnje.[1]
| Central Park | |
|---|---|
 Aerofotografija parka | |
| Lokacija | |
| Položaj | Manhattan, New York |
| Država |  Sjedinjene Države |
| Koordinate | |
| Historija | |
| Osnovan | 1857. – 1876. |
| Dizajner | Frederick Law Olmsted Calvert Vaux |
| Dostupan | 6:00 – 1:00 h |
| Status | otvoren |
| Karakteristike | |
| Tip | engleski park |
| Aps. visina | 34 m |
| Dužina | 4,0 km |
| Širina | 0,8 km |
| Površina | 341 ha |
| Ekologija | |
| Biljke | 20.000 stabala |
| Vrste | 1500 biljnih 571 životinjskih |
| Infrastruktura | |
| Pristupi | Metro (A, B, C i D) Autobus (M1, M2, M3, M4, M5, M7, M10, M12, M20, M66, M72, M79 SBS, M86 SBS, M96, M104, M106) |
| Administracija | |
| Vlasnik | NYC Parks |
| Upravljanje | Central Park Conservancy |
| Registar | National Register of Historic Places National Historic Landmark NYC Scenic Landmark |
| Posjećenost | 25,000.000 godišnje |
| Karta | |
 | |
  | |
| Web-stranica | |
| Central Park | |
Lokacija uredi
Park se prostire na površini od 3.41 km², između 59 i 110 ulice (oko 4 km) te između Pete i Osme avenije (oko 0,8 km). Central Park je bio jedan od prvih američkih parkova podignut po konceptu pejzažne arhitekture.[2]
Historija uredi
Sve veća urbanizacija Manhattana 1840-ih potaknula je pjesnika i urednika Williama Cullena Bryanta i pejzažnog arhitekta Andrewa Jacksona Downinga na ideju podizanja novog velikog parka na otoku. Njihova deja stekla je široku podršku, pa je do 1856. veći dio terena za park otkupljen za oko 5,000.000 tadašnjih dolara i postao vlasništvo američke države.[2] Čišćenje terena započeto je 1857., pa je uklanjeno puno tvornica i kojekakvih pogona i malih farmi, te nekoliko otvorenih kanalizacionih kanala.
Projekt za park osmislili su arhitekti Frederick Law Olmsted i Calvert Vaux koji su pobijedili na natječaju na koji je 1858. pristiglo 33 rada, i osvojili 2.000 dolara. Oni su u svom radu nastojali sačuvati prirodne karakteristike terena, kako bi pružili pastoralni prostor za stanovnike grada. Tokom izgradnje parka uklonjena je sva prljavština sa gornjeg tla i posađeno je oko 5,000.000 stabala i grmlja, izgrađen je vodovodni sistem, brojni mostovi, slavoluci i šetnice.[2]
Prvi južni dijelovi parka otvoreni su za javnost u ljeto 1858. godine, u zimi te iste godine napunjeno je novo iskopano jezero Central Park pa je na hiljade ljudi došlo klizati.[3] Park je kopletno dovršen i službeno otvoren 1876.[2]
Karakteristike uredi
Teren i vegetacija parka vrlo su raznoliki i kreću se od ravnih travnjaka, blagih brežuljaka do oštrih i strmih stijena, i kamenih provalija. U samom parku okrenut prema Petoj aveniji nalazi se Muzej Metropolitan. Pored tog u parku se nalazi zoološki vrt, klizalište, tri mala jezera, teatar na otvorenom, pozornica za orkestre, čitav niz sportskih i dječjih igrališta, nekoliko fontana i stotinjak spomenika.[2] Tu je i policijska stanica, nekoliko kuća sa početka 19. vijeka, i Kleopatrina igla (egipatski obelisk). Park ima brojne pješačke i biciklističke staze, a kroz njega prolazi i nekoliko većih prometnica.[2]
Izvori uredi
- ↑ „Central Park” (engleski). The City of New York. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 „Central Park, New York, United States” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ↑ „Parks for the New Metropolis (1811–1870)” (engleski). The City of New York. Pristupljeno 18. 4. 2020.
