Cecilijan (latinski: Caecilianus, fl. 310-e) je bio kršćanski biskup Kartage, poznat po tome što je svojim stavovima potakao donatističku šizmu u Sjevernoj Africi. Tadašnja kršćanska zajednica u toj rimskoj provinciji je početkom 4. vijeka bila teško pogođena Dioklecijanovim progonima, ali i unutrašnjim razdorom koji su izazvali njeni članovi koji su se, nastojeći očuvati život i porodice, javno odrekli svoje vjere. Pokušaj da se nakon završetka progona vrate u zajednicu je izazvao žestoko protivljenje fanatičnih rigorista koji su smatrali da se samo kršćani koji su beskompromisno spremni na mučeništvo trebaju smatrati pravim kršćanima; rigoristi su svoje protivnike nazivali lapsima (posrnuli) i traditorima ("izdajnicima"). Cecilijan je, kao i njegov prethodnik Mensurije, imao daleko umjerenije stavove. Nakon Mensurijeve smrti se, pak, protiv njega stvorila opozicija koju je vodila bogata kršćanska plemkinja po imenu Lucila. Na njenu stranu je stao i Sekund, biskup Tigiste i Cecilijanu nadređeni primat Afrike. Godine 311. je održan sinod na kome je Cecilijan ekskomuniciran, svrgnut i na njegovo mjesto postavljen Majorin. Cecilijan i njegove pristaše su, pak, odbile prihvatiti tu odluku.

U spor se zbog toga umiješao Miltijad biskup Rima (papa), kao i car Konstantin Veliki, koji je 313. ozakonio kršćanstvo u Carstvu. Obojica su presudila u korist Cecilijana, a Konstantin je u svojim ediktima izričito opisao Majorina i njegove pristaše kao "luđake". Godine 314. su te odluke potvrđene na Saboru u Arlesu, a 316. i pred carem osobno koji je, nastojeći riješiti spor, naredio da se crkvena imovina koje su kontrolirale Majorinove pristaše, te se predaju Cecilijanu. Raskol među sjevernoafričkim kršćanima se, međutim, nastavio.

Izvori

uredi

Povezano

uredi