Arvalska pesma

Arvalska pesma (lat. carmen arvale) je pesma arvalske braće, svešteničkog kolegija koji je u starom Rimu plesom i pesmom svakoga proleća u procesiji vršio ritualno čišćenje polja (lat. arvum) tokom praznika Ambarvalia^[1], za koji neki antički autori (npr. Sekst Pompej Fest) kažu da se slavio meseca maja u čast drevne boginje koja se zvala Dea Dia.

Pesmu poznajemo s jednog jedinog natpisa iz 218. g. nove ere.^[2] I pored grešaka u transkripciji, ona je vrlo važan izvor za poznavanje najstarijeg latinskog jezika, jer potiče iz vremena pre nego što je u latinskom delovao zakon rotacizma, odnosno pre 4. veka pne., kako se vidi po pisanju Lases umesto Lares. To je zapravo najstariji spomenik rimskog pesništva. Uobičajena transkripcija glasi:^[3]

enos Lases iuvate

neve lue rue Marmar sins incurrere in pleores

satur fu, fere Mars, limen sali, sta berber

semunis alternei advocapit conctos

enos Marmor iuvato

triumpe triumpe triumpe triumpe triumpe

Postoje neslaganja u detaljima interpretacije ove pesme, ali njena je osnovna ideja jasna. Ona se, naime, obraća Larima i Marsu i predstavlja molitvu za uspešnu žetvu. Lari se pozivaju da nam pomognu, a Mars da bude sit, da pleše i da ne dopusti da propast padne na mnoštvo (pleores = narod?) te da preskoči prag i ostane tu (kao zaštitnik). Zatim se upućuje poziv da se zazovu svi bogovi žetve (semunis conctos).^[4] Nakon poziva Marsu da nam pomogne, pesma se završava petostrukim pozivom na trijumf (triumpe).

U kontekstu prinošenja žrtve boginji Deji Diji, ova božanstva se mole da pruže sigurnost zemlji i žetvi kako bi Dea Dia tu mogla vršiti svoju funkciju.

Izvori uredi

↑ Naime, Ambarvalia sacra, gde pridev ambarvalis znači "koji obilazi polje". Vergilijev komentator Servije kaže da ambarvale sacrificium dicitur quod arva ambiat victima.
↑ A. Gordon, Album of Dated Latin Inscriptions, 1958, 44 no. 276.
↑ Corpus Inscriptionum Latinarum, VI, 32388.
↑ Neki ispitivači ovaj deo čitaju kao poziv Semonima (Semones), božanskim bićima koja su u vezi sa drevnim italskim božanstvom nepoznatog porekla koje se zvalo Semo Sancus Dius Fidius. Tako npr. John Scheid u Oxford Classical Dictionary, 3rd ed., 2003.

[1] Naime, Ambarvalia sacra, gde pridev ambarvalis znači "koji obilazi polje". Vergilijev komentator Servije kaže da ambarvale sacrificium dicitur quod arva ambiat victima.

[2] A. Gordon, Album of Dated Latin Inscriptions, 1958, 44 no. 276.

[3] Corpus Inscriptionum Latinarum, VI, 32388.

[4] Neki ispitivači ovaj deo čitaju kao poziv Semonima (Semones), božanskim bićima koja su u vezi sa drevnim italskim božanstvom nepoznatog porekla koje se zvalo Semo Sancus Dius Fidius. Tako npr. John Scheid u Oxford Classical Dictionary, 3rd ed., 2003.

[1]

[2]

[3]

[4]