Bokserski ustanak
Bokserski ustanak ili Iheatuanski ustanak je naziv za oružani sukob koji je izbio na području Sjeverne Kine 1899. kada su pripadnici kineskog nacionalističkog pokreta Društvo pravedne harmonije (na Zapadu poznatog kao "Bokseri"), otpočeli s masovnim napadima na ne-Kineze, prvestveno kršćanske misionare, kao i kineske preobraćenike, smatrajući ih petom kolonom evropskih imperijalističkih velesila, koje su prethodnih decenija ishodili niz ponižavajućih privilegija od strane slabe carske dinastije Qing. U junu 1900. su se oko Pekinga počele masovno okupljati okupljati bokserske snage i zahtijevati od carske vlade da se svi stranci likvidiraju ili protjeraju iz Kine. Pod njihovim pritiskom je carica majka Cixi objavila rat evropskim državama, čiji su se građani sklonili u tzv. Legacijsku četvrt u Pekingu, a čije su vlade organizirale tzv. Savez osam država. Saveznički ekspedicioni korpus se iskrcao i nakon žestokih borbi zauzeo Tientsin, a potom 14. augusta i Peking, prisilivši Cixi da otpočne pregovore o miru. Oni su završeni tzv. Bokserskim protokolom kojim je Kina prisiljena saveznicima isplatiti ogromnu ratnu odštetu i proširiti njihove dotadašnje privilegije. Boskerski ustanak je imao značajne posljedice za dalju historiju Kine, s obzirom da je ponižavajući poraz od stranaca potpuno razbio prestiž carske dinastije, ali i kod kineskih intelektualaca stvorio uvjerenje da se Kina zapadnim osvajačima može suprotstaviti jedino ako prihvati njihove moderne ideje kao što su republikanstvo i socijalizam.
Bokserski ustanak | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Britanski i japanski vojnici se bore sa kineskim trupama za vrijeme bitke kod Tientsina. | |||||||
| |||||||
Sukobljene strane | |||||||
Savez osam država Ujedinjeno Kraljevstvo Desna divizija Gardijske armije (pod komandom Yuan Shikaija u Shandongu) |
Društvo pravedne harmonije
| ||||||
Komandanti i vođe | |||||||
Sir Edward Seymour Claude Maxwell MacDonald Alfred Gaselee Jevgenij Aleksejev Nikolaj Linevič Alfred Graf von Waldersee Fukushima Yasumasa Adna Chaffee |
Car Guangxu Carica majka Cixi | ||||||
Snage | |||||||
50.255 total (ekspedicijske snage) 100.000 ruskih vojnika za okupaciju Mandžurije Yuan Shikaijeva Desna divizija Gardijske armije (prethodno poznata koa Novostvorena vojska i Armija pacifikacije) |
70.000 carskih trupa uključujući 10.000 muslimanskih Kansu ratnika nekoliko hiljada mandžurskih vojnika Tigrovog i Božanskog korpusa (odanih princu Duanu) | ||||||
Žrtve i gubici | |||||||
1.003 stranih vojnika (uglavnom Japanaca i Rusa)[1] | 2.000 carskih trupa[1] nepoznati broj Boksera | ||||||
32.000 kineskih kršćana i 200 stranih misionara ubijeno od Boskera (u Sjevernoj Kini)[2] ukupno 100.000 ubijeno od Boksera[3] ukupno 5.000 civila ubijeno od stranih trupa[3] |
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 Singer, Joel David, The Wages of War. 1816–1965 (1972)
- ↑ Hammond Atlas of the 20th century (1996)
- ↑ 3,0 3,1 Rummel, Rudolph J.: China's Bloody Century : Genocide and Mass Murder Since 1900 (1991); Lethal Politics : Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917 (1990); Democide : Nazi Genocide and Mass Murder (1992); Death By Government (1994), http://www2.hawaii.edu/~rummel/welcome.html.