Bitka kod Omdurmana
Bitka kod Omdurmana koja se dogodila 2. septembra 1898. bila je odlučujuća bitka u kojoj su anglo-egipatske snage, pod vodstvom general-majora Herberta Kitchenera, porazile Mahdiste, koji su vladali Sudanom nakon zauzimanja Kartuma 1885.[1]
| Bitka kod Omdurmana | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Slika Williama Wollensa sa prizorom iz bitke | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 UK Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske Egipatski Kedivat
|
 Mahdistički Sudan
| ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Horatio Herbert Kitchener | Abdulah ibn Muhamed Kalifa | ||||||
| Snage | |||||||
| 25 000 vojnika[1] | 50 000 vojnika[1] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 48 poginulih, 380 ranjenih[1] | oko 10,000 poginulih, 14 000 ranjenih[1] | ||||||
Britanci su tom pobjedom osvetili smrt svog generala Gordona koji je poginuo u odbrani Kartuma.[1]
Historija bitke uredi
Metodični Kitchener se pažljivo pripremao za tu kampanju, okupio je korpus od oko 25 000 vojnika, od kojih su 8 000 bili regularni britanski vojnici, a ostatak su činili regrutirani Egipćani i Sudanci. Za potrebe logistike i napredovanja prema jugu dao je sagraditi paralelno sa Nilom željezničku prugu, a brodovima je prebacivao trupe.[1]
Kitchenerove snage i Mahdisti prvi put su se sukobili početkom aprila, 1898. kod Atbare na sjeveru Sudana. Tu ih je Mahdijski kalif Abdulah ibn Muhamed jurišom svojih fanatičnih boraca namjeravao potući, ali je Kitchener odbacio njihov napad, pa su se oni povukli u svoju prijestolnicu Omdurman.[1]
Kitchener je 1. septembra 1898. stigao do periferije Omdurmana i podigao logor na obali Nila. Dok su riječne topovnjače granatirale grad, poslao je patrole da lociraju Mahdističke snage. U međuvremenu je kalif donio sudbonosnu odluku da napadne Kitchenerove snage. Njegovi borci (oko 50 000) raspršili su se iz Omdurmana i zauzeli položaje oko britanskog logora.[1] Borbe su počele u zoru, Kitchener je postavio svoju pješadiju u centar, a konjicu na oba krila, nasuprot Mahdistima koji su se rasporedili u pet grupa i jednom jurišnom od 8 000 konjanika i pješadije u centru. Kad su krenuli u juriš, pokosila ih je ubojita artiljerijska vatra i Mitraljezi Maxim, novo oružje - koje je mogli ispaliti 600 metaka u minuti.[1]
To je odlučilo bitku, većina Mahdista se razbježala, pa su Kitchenerove snage krenule u Omdurman, gdje su skriveni Mahdisti još pružali otpor. U tom je sudjelovao, mladi Winston Churchill, kao novinar i uletio sa svojom jedinicom u zasjedu u kojoj je izginulo 61 vojnika.[1] Kalif Abdulah ibn Muhamed pokušao je izvršiti kontranapad sa 15 000 ljudi, ali je brigada sastavljena od sudanskih vojnika izdržala napad, dok im nije stiglo pojačanje. Nakon tog neuspjeha Mahdisti su se definitivno povukli iz grada, a kalif se povukao u Južni Sudan gdje je zarobljen i ubijen.[1]
Kitchener je naredio da se uništi Mahdijev grob.[1]
Rezultat bitke bio je uništenje kalifove vojske i slamanje Mahdizma u Sudanu, kao i uspostava Britanske dominacije. Zbog tog su mnogi, a naročito Francuzi optužili Britance da su od Sudana napravili anglo-egipatsku koloniju.[1]
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- Battle of Omdurman (en)