Bitka kod Egatskih ostrva
Bitka kod Egadskog arhipelaga je pomorska bitka, koja se odigrala 10. marta 241. pne. između Kartage i Rimske Republike u Prvom punskom ratu. To je bila konačna bitka Prvog punskog rata u kojoj Rim uništio flotu Kartage. Kako ona nije više imala sredstava da gradi novu flotu, ubrzo je kapitulirala.
| Bitka kod Egatskih Ostrva | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Prvi punski rat | |||||||
 Položaj Egatskih otoka | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Rimska Republika | Kartagina | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| konzul Katul | Hanon Veliki | ||||||
| Snage | |||||||
| oko 200 brodova | oko 250 brodova | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 30 brodova | 50 brodova potopljeno 70 brodova zarobljeno | ||||||
Uvod uredi
Godine koje su prethodile bici bile su relativno mirne. Rim nije imao flote, jer mu je ona bila uništena u bici kod Drepane 249. pne., a nešto kasnije oluja uništava i drugu rimsku flotu. Neprijateljstva između Rima i Kartage koncentrirala su se više oko Sicilije, gde je Hamilkar Barka vodio kopnene operacije. U Kartagi je postojala frakcija koja se protivila konfliktu. Vodio ju je veliki zemljoposednik Hanon Veliki, koji dolazi na vlast 244. pne. . Smatrao je da je rat gotov, pa je počeo sa demobilizacijom flote, dajući Rimljanima šansu da ponovo budu superiorni na moru.
Rim gradi novu flotu uredi
Rim je izgradio novu flotu 242. pne. pomoću donacija svojih bogatih građana. Rimska Republika dobija 200 novih brodova, sagrađenih i opremljenih prilozima svojih bogatih građana. Novu rimsku flotu predvodi konzul Gaj Lutacije Katul. Rimljani su na porazima i nesrećama u prošlosti stekli iskustvo. Izgradili su brodove, koji mogu bolje izdržati oluje, a korvus napuštaju. Posade brodova uvežbavaju i dobijaju flotu sa odlično uvežbanim posadama.
U Kartagi takođe na vest da se u Rimu gradi flota i oni počinju sa gradnjom nove flote od oko 250 brodova pod komandom Hanoa, koji je pobedio u bici kod Agrigenta i bici kod Eknoma. Izgleda da posade nisu bile dovoljno uvežbane i da je bilo nedovoljno posade.
Egadski otoci uredi
Prvi potez konzula Katula je bio da opseda Lilibaj na Siciliji, blokirajući luku i vezu sa Kartagom. Namera je bila da se preseče snabdevanje i komunikacija Kartage sa Hamilkar Barkom. Kartažanska flota dolazi da deblokira Lilibaj. Hanon Veliki je naredio zaustavljanje kod Egada, da bi pričekao povoljan vetar, koji će ga dovesti do Lilibaja. Rimski izviđači primećuju kartažansku flotu, pa Katul prekida blokadu Lilibaju i kreće da se sretne sa neprijateljem.
Bitka uredi
Povoljan vetar je duvao 10. marta, pa Hano odlučuje da krene. Katul sa rimskom flotom nije bio u povoljnoj poziciji, jer mu je vetar duvao u pramac. Rizik je bio da Hanon deblokira Lilibaj. Zato se konzul Katul ipak odlučuje na bitku, iako je vetar duvao prema njima. Hanon nije uspio iskoristiti prednost povoljnog vetra i gubi bitku, možda zbog dodatne težine snabdevanja ili zbog neiskustva na brzinu pripremljenih posada. Oko pola kartažanske flote je potopljeno ili zarobljeno, a ostatak je pobegao.
Kraj Prvog punskog rata uredi
Nakon pobede nad kartažanskom flotom konzul Katul osvaja Lilibaj i time izolira Hamilkar Barku sa armijom na Siciliji. Bez sredstava da izgradi novu flotu ili da pošalje pojačanja svojim kopnenim trupama, Kartagina priznaje poraz i potpisuje mirovni sporazum sa Rimom, čime završava Prvi punski rat.