Bitka na Aliji

Bitka na Aliji je bitka u kojoj su Gali, predvođeni zapovednikom Brenom teško porazili Rimljane 390. pne. (po osporenoj Varonovoj hronologiji, ali verovatnija godina je 387. pne.), a zatim zauzeli i spalili napušten grad Rim, osim brda Kapitola, jer su guske boginje Junone na vreme upozorile svojim gakanjem Rimljane.

Bitka na Aliji
Segment Rimsko-galski ratovi
„Bren i njegov deo plena“, slika Pola Žamina
Datum 18. jul 390. pne. (tradicionalno), 387. pne. (vjerojatno) Lokacija Allia rijeka kraj Rima Ishod Galska pobjeda
Sukobljene strane
Rimska Republika	Gali
Komandanti i vođe
Quintus Sulpicius	Bren
Snage
oko 24.000	oko 12.000

Nakon sedmomjesečne opsade, Kapitol je odbranjen s odabranim ljudstvom na čelu s rimskim zapovednikom Manlijem, zbog čega je i on prozvan Kapitolinije, a Gali su se povukli uz otkup.

Rimljani opsednuti na Kapitolu izabrali za diktatora vojskovođu Marka Furija Kamila, koji se nalazio u progonstvu u gradu Ardeji, i pozvali u pomoć. On je u Veji okupio ostatke vojske poražene na Aliji i pojavio se u trenutku isplate danka Keltima. Po ovoj tradiciji, koja je očigledno trebalo da ublaži sliku o događajima iz 390—387, Kamil je oduzeo Galima zlato i zatim ih isterao iz Rima. U svakom slučaju, iako arheološka istraživanja ne pokazuju da je Rim stvarno razaran početkom 4. veka, keltska najezda je uzdrmala rimsku dominaciju u Laciju i srednjoj Italiji (Samnitski ratovi). Poraz rimske vojske na reci Aliji se desio u doba rane Rimske Republike i početka njenog širenja, ali ga nije zadržao već samo zakratko usporio.

Kao dan sjećanja na ovaj poraz rimske vojske, u Rimu je 18. srpnja proglašen danom žalosti (dies Alliensis).

Literatura

• Beresford Ellis, Peter (1998). Celts And Roman: The Celts In Italy. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0312214197. 
• Weir, William. 50 Battles That Changed the World: The Conflicts That Most Influenced the Course of History. Savage, Md: Barnes and Noble Books. ISBN 978-0312214197. 
• Herm, Gerhard, The Celts. The People who Came out of the Darkness, pp. 7–13. St. Martin's Press (1977). ISBN 0-312-12705-7.