Bel (egipatski kralj)
Bel (starogrčki: Βῆλος [Bēlos] — Belos) bio je, u grčkoj mitologiji, sin Libije i Posejdona te brat blizanac Agenorov.[1] Prema nekim izvorima, majka mu je bila Eurinoma.[2]
Mitologija uredi
Prema mitu, Bel je vladao Egiptom i bio oženjen Anhinojom, kćerkom Nilovom, koja mu je rodila sinove Egipta i Danaja, a u nekoj Euripidovoj tragediji, koja je danas izgubljena, kao njegovi sinovi spominjali su se i Kefej i Finej.[3]
Prema Ferekidu, Bel je imao i kćerku po imenu Damno, koja se udala za Agenora, brata Belovog i svog ujaka, i rodila mu Fenika i dve kćeri po imenu Isaja i Melija, koje su se obe udale za svoje rođake, Belove sinove: Isaja za Egipta, a Melija za Danaja.[4] Jedan drugi izvor kaže da se Belova kći koja se udala za Agenora zvala Antiopa.[5]
U Katalogu žena, koji se u antici pripisivao Hesiodu, Bel je imao i kćerku Troniju, koja je "Hermaonu", tj. Hermesu, rodila Araba, verovatno eponimnog heroja Arabije.[6]
Neki izvori navode da je Bel bio i otac Lamije, lepe libijske kraljice koja se iz očaja zbog gubitka svoje dece pretvorila u avet koja plaši decu.[7]
Prema Nonu, Bel je imao petoricu sinova ― Fineja, Fenika, Agenora (koji je poistovećen s Kadmovim ocem), Egipta i Danaja,[8] premda na drugom mestu Nono kaže da je Finej bio Kadmov brat.[9] U ovom delu Kadmo za Bela kaže da je "libijski Zevs".[10]
Tumačenje uredi
Bel je, zapravo, helenizirani oblik za levantskog boga Baala i babilonskog boga Bela, čija imena znače "gospodar"; od njih, Baalovo ime zabeleženo je još u 3. mileniju pne., a Bel se odnosi na Marduka, koji se od 12. veka pne. nalazio na čelu babilonskog panteona.[11] Od istočnjačkih naroda priče o Belu prešle su Grcima i izmešale se s grčkim mitovima.[2][12] Kod grčkih i rimskih pisaca pod "Belom" se često podrazumeva neko vrhovno istočnjačko božanstvo ili legendarni osnivač vladarskih dinastija.[13]
Reference uredi
- ↑ Srejović & Cermanović-Kuzmanović 1989, s.v. Bel (1)
- ↑ 2,0 2,1 Schmitz, Leonhard (1867), „Belus (1)”, Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1, Boston, pp. 8
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, II, 1, 4.
- ↑ Ferekid sa Lerosa, 3F21.
- ↑ Sholija uz Euripidove Feničanke, 5.
- ↑ Hesiod, Katalog žena, 137 = Strabon , Geografija, I, 2, 34.
- ↑ Schmitz, Leonhard (1867), „Lamia (2)”, Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1, Boston, pp. 8
- ↑ Nono, Ep o Dionisu, III, 287 sqq.
- ↑ Nono, Ep o Dionisu, II, 686.
- ↑ Nono, Ep o Dionisu, III, 291.
- ↑ Hornblower, Spawforth & Eidinow 2012, s.v. Belus
- ↑ Cf. Diodor Sicilijski, Istorijska biblioteka, I, 28, 1.
- ↑ Cf. Herodot, Istorija, I, 7, 2; Ovidije, Metamorfoze, IV, 213.
Literatura uredi
- Hornblower, Simon; Spawforth, Antony; Eidinow, Esther (2012) [1949]. The Oxford Classical Dictionary (4. izd.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-954556-8.
- Schmitz, Leonhard (1867), „Belus (1)”, Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1, Boston, pp. 8
- Schmitz, Leonhard (1867), „Lamia (2)”, Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1, Boston, pp. 8
- Srejović, Dragoslav; Cermanović-Kuzmanović, Aleksandrina (1989). Rečnik grčke i rimske mitologije. Beograd: Srpska književna zadruga.