Banat, Bačka i Baranja
Ovom članku ili jednom njegovom dijelu nedostaju izvori. Molimo vas da pomognete Wikipediji i dodate odgovarajuće izvore u članak. |
Neutralnost ovog članka ili dijela članka je osporena. Molimo da prije uređivanja članka sporne dijelove razmatrate na stranici za razgovor. |
Banat, Bačka i Baranja je bio naziv za pokrajinu,[nedostaje referenca] koja je postojala u sastavu Kraljevine Srbije i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od novembra 1918. do 1922. godine. Pokrajina je imala sopstvene organe vlasti (vladu i skupštinu),[nedostaje referenca] a uključivala je geografske regione Banat, Bačku i Baranju. Administrativno sedište pokrajine bio je Novi Sad.[nedostaje referenca]
Ime Uredi
Službeno ime pokrajine, koje je koristila pokrajinska vlada (narodna uprava), bilo je „Banat, Bačka i Baranja“, ali se nezvanično koristio i naziv "Vojvodina".[1][2][3]
Istorija Uredi
Posle propasti Austrougarske monarhije oktobra 1918. godine, regione Banat, Bačku i Baranju posela je vojska Kraljevine Srbije. Faktičku upravu nad ovim područjima preuzeli su lokalni vojvođanski Srbi, a na čelu ove uprave nalazio se Srpski Narodni Odbor iz Novog Sada.
25. novembra 1918. godine, sazvana je Velika narodna skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Banatu, Bačkoj i Baranji, koja je proglasila prisajedinjenje ovih regiona Kraljevini Srbiji (na skupštini je bilo ukupno 757 delegata, od kojih 578 Srba, 84 Bunjevca, 62 Slovaka, 21 Rusin, 6, Nemaca, 3 Šokca, 2 Hrvata i 1 Mađar),[4] a 1. decembra 1918. godine, Kraljevina Srbija se ujedinila sa Državom Slovenaca, Hrvata i Srba, da bi formirala Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca.
Velika narodna skupština od 25. novembra nije samo proglasila prisajedinjenje Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji, već je, takođe, donela odluku o formiranju pokrajinske uprave (vlade i skupštine) u ovim regionima. Pokrajinska vlada je zvanično nazvana „Narodna uprava za Banat, Bačku i Baranju“, a za njenog predsednika izabran je dr. Jovan Lalošević, dok je pokrajinska skupština zvanično nazvana „Veliki narodni savet“, za čijeg je predsednika izabran dr. Slavko Miletić.
Iako je vlada u Beogradu prihvatila odluku o prisajedinjenju Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji, ona nije zvanično priznala Narodnu upravu, koja je upravljala ovim područjima sve do 11. marta 1919. godine, kada je održala svoju poslednju sednicu. Vlast Narodne uprave prostirala se ne samo u onim delovima Banata, Bačke i Baranje koji su na mirovnoj konferenciji priznati kao deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, već u svim delovima ovih regiona, koje je kontrolisala vojska Kraljevine Srbije od novembra 1918. godine, uključujući i delove koji danas pripadaju Rumuniji i Mađarskoj.[5][6]
Iako od 1919. godine Narodna uprava Banata, Bačke i Baranje nije bila aktivna, ova teritorija je zvanično činila jednu od pokrajina Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, sve do podele zemlje na oblasti 1922. godine.
Stanovništvo Uredi
Iako su Srbi, Bunjevci i drugi Sloveni naseljavali veći deo pokrajine, oni su živeli pomešano sa Rumunima, Mađarima i Nemcima, tako da je etnički sastav ove teritorije bio veoma složen. Posle uspostavljanja konačnih državnih granica na mirovnoj konferenciji, u delovima Banata, Bačke i Baranje koji su priznati kao deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, živelo je 1.365.596 stanovnika, od kojih 29% Srba, 27,7% Mađara, 23,8% Nemaca, kao i pripadnici drugih naroda.
Ustanove Uredi
Veliki Narodni Savet (parlament) pokrajine brojao je 50 članova, od kojih 35 Srba, 8 Bunjevaca, 5 Slovaka, 1 Krašovana i 1 unijatskog sveštenika.
U nadležnosti narodne uprave (vlade) pokrajine nalazili su se sledeći odseci: politički poslovi, unutrašnji poslovi, pravosuđe, prosveta (škola i crkva), finansije, saobraćaj, privreda, prehrana i snabdevanje, socijalne reforme, narodno zdravlje i narodna odbrana.
Zvaničnici Uredi
- Dr Jovan Lalošević, predsednik Narodne uprave (vlade), poverenik za političke poslove i privremeni poverenik za prosvetu,
- Petar Konjović, zamenik predsednika Narodne uprave,
- Jovan Hranilović, privremeni predsednik Velikog Narodnog Saveta,
- Dr Slavko Miletić, predsednik Velikog Narodnog Saveta,
- Dr Jovan Latinčić, potpredsednik Velikog Narodnog Saveta,
- Dr Ignjat Pavlas, poverenik za unutrašnje poslove,
- Dr August Rat, poverenik za pravosuđe,
- Dr Vladislav Manojlović, poverenik za finansije,
- Stevan Slavnić, poverenik za saobraćaj,
- Mita Klicin, poverenik za privredu,
- Dr Kosta Popović, poverenik za prehranu i snabdevanje,
- Dušan Tušanović, poverenik za socijalne reforme,
- Dr Laza Marković, poverenik za narodno zdravlje,
- Dušan Popov, poverenik za narodnu odbranu.
Vidi još Uredi
Reference Uredi
Literatura Uredi
- Drago Njegovan, Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji, Novi Sad, 2004.
- Lazo M. Kostić, Srpska Vojvodina i njene manjine, Novi Sad, 1999.
- Dimitrije Boarov, Politička istorija Vojvodine, Novi Sad, 2001.
- Čedomir Popov - Jelena Popov, Autonomija Vojvodine - srpsko pitanje, Sremski Karlovci, 2000.
