Badab-e Surt

36°21′17″N 53°51′23″E / 36.35472°N 53.85639°E / 36.35472; 53.85639

Badab-e Surt

Badab-e Surt na karti Irana

Badab-e Surt (perz. باداب سورت) je prirodna lokacija u pokrajini Mazandaran na sjeveru Irana, 230 km istočno od Teherana, 95 km jugoistočno od pokrajinskog sjedišta Sarija, te 5 km sjeveroistočno od najbližeg naselja Orosta. Geografski je smješten u strmoj dolini koja gravitira Tadžan-Rudu na južnim obroncima Alborza odnosno podno planine Kuh-e Surt (2334 m) na nadmorskoj visini od 1840 m. Lokacija je znamenita po travertinskim stepenastim terasama u obliku plitkih bazena nastalih prelijevanjem mineralne vode i taloženjem minerala, te termalnim izvorima različitog kemijskog sastava koji milenijumima snabdijevaju terase stvarajući različite boje.

Etimologija uredi

Badab je spoj perzijskih riječi Bad (plin) i Ab (voda) što u prijevodu podrazumijeva gaziranu vodu odnosno izvorne mineralne vode. Surt je drevno ime za obližnje naselje Orost (ili Ovrost) i na perzijskom podrazumijeva gustoću.^[1]

Geologija uredi

Badab-e Surt sastoji se od dva mineralna izvora koji su različitih prirodnih karakteristika. Prvi sadrži vrlo slanu vodu koja se nakuplja u malim bazenima i redovito se koristi za medicinske svrhe.^[2] Ove toplice popularne su za liječenje reumatizma i kožnih bolesti. Dok su terase uz ovaj izvor svijetlih bijelo-sivih boja, stepenasti bazeni uz drugi izvor su crveno-narančasti zbog prisutnosti željezovog karbonata.^[1]

Terase Badab-e Surta sastoje se od travertina, sedimentnih stijena nastalih nanošenem vode iz dva spomenuta izvora koji su nastali tokom pleistocena i pliocena. Kada voda prezasićena kalcijevim i željeznim karbonatom dosegne površinu, odvaja se ugljični dioksid i taloži mineralne karbonate. Taloženje se nastavlja sve dok se ugljični dioksid u vodi ne uravnoteži s onim u zraku. Kalcijev i željezni karbonat relativno su mekane građe, ali vremenom otvrdnu u travertin.^[2]

Milenijumski rezultat ovih prirodnih procesa na strmim planinskim padinama je niz narančastih, crvenih i žutih bazena koji su stepeničasto poredani kao terase. Vegetacija sjeverno od Badab-e Surta sastoji se od borovih šuma, dok na istoku prevladava grmlje i nisko raslinje.^[1]