Atenska demokracija

Atenska demokracija je naziv za političko uređenje koje se razvilo u starogrčkom polisu Atene i njegovoj neposrednoj okolici (Atika) oko 500. pne. Za nju se vrlo često navodi kako predstavlja prvi demokratski poredak zabilježen u historiji. Dok su ostali starogrčki polisi također uspostavljali demokracije, nijedna se nije pokazala tako dugotrajnom, stabilnom ili uticajnom, odnosno ni o jednoj drugoj nema toliko pouzdanih suvremenih izvora.

Karakteristika atenske demokracije je bila njena neposrednost, tj. u njoj su, u većoj ili manjoj mjeri, sudjelovali svi građani bez posrednika, uključujući zakonodavnu, pa i izvršnu i sudsku djelatnost. Zbog toga je javno mnijenje bilo važan element politike, a na njega su snažan utjecaj imali satirički pjesnici i dramatičari.

Kao tvorac atenske demokracije se često navodi Solon koji je donio novi atenski ustav 594. pne., ali je njegov poredak bio prekinut Pizistratovom tiranijom, nakon koje su uslijedile radikalne reforme Klistena i Efijalta. Demokratski je poredak dva puta obaran u peloponeskom ratu, da bi ga obnovio arhont Euklid. Demokraciju su godine 322. pne. ukinuli makedonski osvajači, da bi potom opet bila obnovljena, iako su njene razmjere u odnosu na poredak iz 5. vijeka pne. predmet rasprave među historičarima.

Vanjske veze

• The Athenian Constitution, Aristotle
• Athenian Constitution. Ascribed to Xenophon
• Dēmos: Classical Athenian Democracy Arhivirano 2012-07-16 na Wayback Machine-u, A digital encyclopedia: the history, institutions, and people of democratic Athens in the 5th and 4th centuries BCE, Christopher Blackwell, ed.
• "Direct and Economic Democracy in Ancient Athens and its Significance Today" Arhivirano 2009-01-06 na Wayback Machine-u by Takis Fotopoulos, Democracy&Nature, Vol.1, no.1
• Modernizing Athenian Democracy: Integrating Public Voting and Random Selection in Today's World.