Arthur Koestler
- Izvorni oblik osobnog imena je Kösztler Artúr. Članak koristi zapadne konvencije.
Arthur Koestler, CBE (/ˈkɛstlər, ˈkɛslər/; njemački: [ˈkœstlɐ]; mađarski: Kösztler Artúr; 5. septembar 1905 – 1. mart 1983) bio je mađarsko-britanski književnik i novinar, poznat kao jedan od najistaknutijih antikomunističkih intelektualaca 20. vijeka, odnosno bivših komunista koji su radikalno odbacili taj svjetonazor.
| Arthur Koestler | |
|---|---|
.jpg) Arthur Koestler 1969. godine | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | Kösztler Artúr 5. 9. 1905. Budimpešta, Austro-Ugarska |
| Smrt | 1. 3. 1983. (dob: 77) London, Engleska, UK |
| Nacionalnost | mađarska, britanska (naturalizacija) |
| Etnicitet | Jevrej |
| Supružnik | Dorothy Ascher (1935–50) Mamaine Paget (1950–52) Cynthia Jefferies[1] (1965–83) |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | književnik, novinar |
| Opus | |
| 1934–1983 | |
| Književni pravac | komunizam (do 1983) antikomunizam (od 1938) |
| Književne vrste | roman, publicistika |
| Teme | totalitarizam, staljinizam, politika, psihologija, parapsihologija |
| Jezik | njemački engleski |
| Znamenita djela | |
| Nagrade | |
| Inspiracija | |
Koestler je rođen u Budimpešti i odrastao je u Beču. Kao mladić se 1931. godine priključio Komunističkoj partiji Njemačke. Nju je, duboko razočaran staljinističkom politikom, napustio 1938. godine, a 1940. godine je, u egzilu u Velikoj Britaniji napisao svoje najpoznatije djelo, roman Pomračenje u podne u kojem detaljno opisuje Veliku čistku, odnosno komunističku represiju u tadašnjem SSSR-u, a koje se obično smatra jednom od najvažnijih inspiracija za Orwellovu 1984. Nekoliko godina nakon Drugog svjetskog rata je aktivno sudjelovao u Hladnom ratu pišući antikomunističke pamflete za račun CIA-e i američke vlade. Kasnije je vodio uspješnu kampanju za ukidanje smrtne kazne u Britaniji, a 1960-ih eksperimentirao sa psihodeličnim drogama što ga je kasnije učinilo protivnikom njihove legalizacije. 1970-ih je izazvao pažnju, ali i kontroverze sa knjigom The Thirteenth Tribe u kojoj iznosi tezu da su Aškenazi judaizirani potomci turkijskih Hazara, a ne Jevreja. Godine 1976. mu je dijagnosticirana Parkinsonova bolest; godine 1983. su on i njegova tadašnja supruga Cynthia Jeffires izvršili zajedničko samoubistvo.
Izvori uredi
- ↑ Postoji nekoliko različitih verzija prezimena supruge u različitim biografijama. David Cesarani koristi Jeffries, Iain Hamilton, Harold Harris u uvodu knjige Living with Koestler: Mamaine Koestler's Letters 1945–51, te Celia Goodman u istoj knjizi i Mark Levene u Arthur Koestler navode Jefferies.
