Arthur Koestler

Izvorni oblik osobnog imena je Kösztler Artúr. Članak koristi zapadne konvencije.

Arthur Koestler, CBE (/ˈkɛstlər, ˈkɛslər/; njemački: [ˈkœstlɐ]; mađarski: Kösztler Artúr; 5. septembar 1905 – 1. mart 1983) bio je mađarsko-britanski književnik i novinar, poznat kao jedan od najistaknutijih antikomunističkih intelektualaca 20. vijeka, odnosno bivših komunista koji su radikalno odbacili taj svjetonazor.

Arthur Koestler
Arthur Koestler 1969. godine
Biografske informacije
RođenjeKösztler Artúr
5. 9. 1905.
Budimpešta, Austro-Ugarska
Smrt1. 3. 1983. (dob: 77)
London, Engleska, UK
Nacionalnostmađarska, britanska (naturalizacija)
EtnicitetJevrej
SupružnikDorothy Ascher (1935–50)
Mamaine Paget (1950–52)
Cynthia Jefferies[1] (1965–83)
Obrazovanje
Zanimanjeknjiževnik, novinar
Opus
1934–1983
Književni pravackomunizam (do 1983)
antikomunizam (od 1938)
Književne vrsteroman, publicistika
Temetotalitarizam, staljinizam, politika, psihologija, parapsihologija
Jeziknjemački
engleski
Znamenita djela
Nagrade
Sonning Prize (1968)
CBE (1972)
Inspiracija

Koestler je rođen u Budimpešti i odrastao je u Beču. Kao mladić se 1931. godine priključio Komunističkoj partiji Njemačke. Nju je, duboko razočaran staljinističkom politikom, napustio 1938. godine, a 1940. godine je, u egzilu u Velikoj Britaniji napisao svoje najpoznatije djelo, roman Pomračenje u podne u kojem detaljno opisuje Veliku čistku, odnosno komunističku represiju u tadašnjem SSSR-u, a koje se obično smatra jednom od najvažnijih inspiracija za Orwellovu 1984. Nekoliko godina nakon Drugog svjetskog rata je aktivno sudjelovao u Hladnom ratu pišući antikomunističke pamflete za račun CIA-e i američke vlade. Kasnije je vodio uspješnu kampanju za ukidanje smrtne kazne u Britaniji, a 1960-ih eksperimentirao sa psihodeličnim drogama što ga je kasnije učinilo protivnikom njihove legalizacije. 1970-ih je izazvao pažnju, ali i kontroverze sa knjigom The Thirteenth Tribe u kojoj iznosi tezu da su Aškenazi judaizirani potomci turkijskih Hazara, a ne Jevreja. Godine 1976. mu je dijagnosticirana Parkinsonova bolest; godine 1983. su on i njegova tadašnja supruga Cynthia Jeffires izvršili zajedničko samoubistvo.

Izvori

uredi
  1. Postoji nekoliko različitih verzija prezimena supruge u različitim biografijama. David Cesarani koristi Jeffries, Iain Hamilton, Harold Harris u uvodu knjige Living with Koestler: Mamaine Koestler's Letters 1945–51, te Celia Goodman u istoj knjizi i Mark Levene u Arthur Koestler navode Jefferies.

Vanjske veze

uredi