Artabaz (grč. Αρτάβαζος; 4. vijek pne.) bio je perzijski vojskovođa i satrap.[1]

Godine 362. pne. je za vrijeme vladavine kralja Artakserksa II sudjelovao u pokušaju gušenja velike pobune satrapa. Njegov pohod protiv Datama, pobunjenog satrapa Kapadokije, je završio neuspjehom[2].

Godine 356. pne., za vrijeme vladavine Artakserksa III, Artabaz je bio satrap Frigije. Tada se priključio pobunjenicima i neko vrijeme, uz pomoć atenskog vojskovođe Haresa, uspješno pružao otpor kraljevim snagama. Međutim, kada su se Atenjani, suočeni s kraljevim ultimatom, povukli, Artabaz je poražen od vojskovođe Autofradata te zarobljen. Njegovi rođaci, Memnon i Mentor sa Rodosa su, međutim, uspjeli isposlovati njegovo oslobađanje, nakon čega je Artabaz pronašao utočište kod makedonskog kralja Filipa II.

Nakon što je Mentor pomogao Artabazu da pokori Egipat, uspio je od kralja isposlovati da Artakserksa pomiluje[3]. Artabaz se vratio iz izgnanstva u Perziju te se istakao vjernošću kako Artakserksu, tako i Dariju III, uz koga se borio u bitci kod Gaugamele i pratio ga u njegovom bijegu sve do smrti. Takva je vjernost ostavila dojam na Aleksandra Velikog koji je Artabazu povjerio vlast nad satrapijom Baktrijom[4]. Godine 328. pne. je Artabaz, kao prilično star i umoran čovjek, dao ostavku na svoju dužnost, a Baktriju je preuzeo Klit.

Artabazov sin Farnabaz je također bio zapažen vojskovođa. Imao je i tri kćeri - Barsinu, koja je bila Aleksandrova ljubavnica i majka Herakla; Artakamu, koja se udala za budućeg egipatskog kralja Ptolemeja; te Artonis, koja se udala za Eumena.

Prethodnik: Satrap Frigije
(362. - 353. pne.)
Nasljednik:
Ariobarzan
(387. - 362. pne.)
Arsit
(353. - 334. pne.)

Izvori

uredi
  1. „Artabaz (Artabazus), AncientLibrary.com”. Arhivirano iz originala na datum 2005-11-09. Pristupljeno 2013-06-13. 
  2. Diodor Sicilski, XV, 91.
  3. Diodor Sicilski, XVI, 22.
  4. „Artabaz II. (Livius.org)”. Arhivirano iz originala na datum 2013-06-08. Pristupljeno 2009-07-17. 

Vanjske veze

uredi