Arheološko područje Otinovci
Arheološko područje Otinovci sa ostacima crkava iz V, XV i XIX vijeka, opština Kupres, Bosna i Hercegovina, proglašeno je za nacionalni spomenik BiH. [1]
Godine 1887. prilikom izgradnje župne crkve Sv. Ive otkopane su ruševine starijih građevina na istaknutom proplanku iznad sela, na oranicama Lanišća, položaju koji od tada nazivaju i Crkvinom. Nakon posljednjeg rata, uoči planirane gradnje nove crkve, pristupilo se arheološkim iskopavanjima bez značajnijih rezultata. Iskopavajući tokom ljeta 1998. godine, unutar zidova i uz temelje, nesmotreno su oštećeni ostaci malterisanih podnica ranohrišćanskih prostorija. Konzervirani su i djelimično rekonstruisani ostaci građevina i uređeni kao arheološki park na otvorenom.
Ranohrišćanska bazilika
urediBazilika na sjevernoj strani kompleksa, prema interpretaciji prvog istraživača, fra Vladimira Dolića, imala je prostraniji srednji i dva bočna broda jednakih širina, ukupno 14,5 x 24,5 m. Svaki od brodova se završavao polukružnom apsidom, od kojih je ona u sredini bila najveća. U narteksu i južnoj bočnoj lađi su zatečene grobnice na svod. Ovdje je uz ostatke crkve otkriveno nekoliko epigrafskih nalaza. Građevina dosta je nastradala u požaru, ako ne i potpuno uništena. Datira se u V ili VI stoljeće. [2]
Crkva sv.Trojstva
urediSrednjovjekovna zavjetna crkva sv. Trojstva (tada su se Otinovci zvali Vrila), podignuta je na temeljima ranohrišćanske bazilike. Crkvu je podigla bosanska kraljica Katarina. Tadašnji papa Nikola V dao je potpuni oprost svim hodočasnicima koji hodočaste u nju. Tradicija traje do danas kada 18. Juna počinje šestodnevni spomen na papu Nikolu V, njegovo pismo i kraljicu Katarinu. Ta crkva je porušena u vremenu nakon pada Bosne pod Osmansku upravu,
Crkva Sv. Ive
urediSagrađena je 1889. godine na temeljima ranijih crkvi. Izmaknuta je prema sjeveru u odnosu na stariju građevinu za polovinu svoje širine. Objedinivši nekadašnju baziliku i predvorje, najnovija crkva je jedinstvene unutrašnjosti. Do razaranja 1994. godine, više puta je obnavljana. Najvažnije intervencije bile su dogradnja zvonika na ulazu, sakristije uz sjevernu stranu pravougaone niše i drvenog kora čiji su nosivi stubovi počivali na pravcu pružanja temelja pročelja ranohrišćanske bazilike. Tom prilikom ostaci ranohrišćanskih objekata su djelimično razorani, te zatrpani.
Najnovija crkva u Otinovcima je mala i jednostavna crkva. Iznutra je dovršena, sa slikama Milosrdnog Isusa, Kraljice Katarine i Križnog puta. Planira se njeno proširenje. Pripada Vrhbosanskoj nadbiskupiji
Literatura
uredi- Ljubomir Gudelj, Starohrvatska prosvjeta, III serija, sv. 27, 2000 - Ranokršćanski kompleks u Otinovcima na Kupreškoj visoravni
- Edin Veletovac, Filozofski fakultet Sarajevo, Knjiga XVII -Kasnoantičke bazilike u Bosni i Hercegovini
- Maja Petrinec, Prapovijesno razdoblje, Arheološka zbirka Franjevačkog muzeja u Livnu, 21-25, 1999.
Reference
uredi- ↑ „Otinovci”. kons.gov.ba. Arhivirano iz originala na datum 2016-12-24. Pristupljeno 13. 10. 2016.
- ↑ Bazilika u Otinovcima