Anglo-egipatski rat
Anglo-egipatski rat vođen je 1882. godine između egipatskih i sudanskih snaga pod Ahmedom Urabijem sa jedne i britanske vojske sa druge strane. Završen je porazom Egipta.
| Anglo-egipatski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Aleksandrija nakon bombardovanja | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Egipatski kedivat | Britansko carstvo | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Aḥmed Urabi | Garnet Wolseley | ||||||
| Snage | |||||||
| 40.560 ljudi | nepoznato | ||||||
Uvod uredi
Sve je počelo 1863. kad je na egipatski tron došao Ismail. On je žudeo da Egipat učini evropskom, a ne afričkom zemljom. To je dovelo do više nepromišljenih i neodmerenih troškova koji su, istina, podigli nivo života i modernizacije Egipta, ali su istovremeno doveli do njegove propasti. Ismail je 1867. godine od turskog sultana po visokoj ceni kupio titulu kediva (gospodara). Egipat je proglašen kedivatom. To je, u suštini, značilo priznavanje skoro punog suvereniteta Egipta. Međutim, istovremeno je značilo i udvostručenje poreza.
Rat uredi
U vreme Ismailove vladavine, evropski činovnici, vaspitači, savetnici i vojnici masovno su pristizali u Egipat. Stranci su imali povlašćeni položaj; bili su oslobođeni od visokih poreza, za njih su formirani posebni sudovi i sl. To je dovelo do guranja Egipćana u stranu, a istovremeno i do pojave egipatskog nacionalizma. Rezultat je nacionalistički Ustankom Ahmeda Urabija 1881. godine. Francuska se povlači, a Britanija je odlučila da vojno interveniše. Dana 11. jula 1882. bombardovana je Aleksandrija, a nakon četiri dana grad je osvojen. Nakon pobjeda u Bici kod Tel el Kabira u kojoj je Garnet Wolseley pobjedio vojsku Ahmeda Urabija Britanija je zagospodarila Egiptom. Strateška važnost Sueskog kanala bila je prevelika da bi Britanci mogli tolerisati nezavisnost Egipta. Vlada u Londonu je, nakon izvesnih nedoumica, odlučila da u Kairu postavi generalnog konzula. On bi trebalo da vlada Egiptom u ime Britanaca. Egipat se sada nalazio u paradoksalnoj situaciji. Zvanično je i dalje bio deo Osmanskog carstva, ali je njime upravljao kediv (vicekralj) nezavisan od Istanbula koji je, zapravo, bio pod političkom i vojnom kontrolom Velike Britanije.
Povezano uredi
Izvori uredi
- Vojna enciklopedija, tom 2, Beograd 1971. godina, 2. izdanje
- Istorija srednjeg istoka, Masimo Kampanini, Klio, 2001. godina