Amfifilnost
(Preusmjereno sa stranice Amfifil)
Amfifil (od grč. αμφις, amphis: oba i φιλíα, philia: ljubav, prijateljstvo) termin je za opisivanje hemijskog jedinjenja koje poseduje hidrofilna (voli vodu, polarna) i lipofilna (voli masnoću) svojstava. Takvo jedinjenje se naziva amfifilnim ili amfipatičnim. Time se formira baza za brojne oblasti istraživanja u hemiji i biohemiji, kao što je lipidni polimorfizam. Organska jedinjenja koja sadrže hidrofilne grupe na oba kraja prolatnog molekula se nazivaju bolaamfifilnim. Široko dostupne amfifilne supstance su sapuni i deterdženti.[1]
Struktura i osobine
urediLipofilna grupa je tipično velika ugljovodonična funkcionalna grupa, kao što je dugi lanac oblika CH3(CH2)n, sa n > 4. Hidrofilne grupe se mogu svrstati u sledeće kategorije:
- Naelektrisane grupe
- Anjonske. Primeri, sa lipofilni delom molekulsa predstavljenim sa R, su:
- karboksilati: RCO2−;
- sulfati: RSO4−;
- sulfonati: RSO3−.
- fosfati: naelektrisane grupe fosfolipida.
- Katjonske. Primeri:
- amini: RNH3+.
- Anjonske. Primeri, sa lipofilni delom molekulsa predstavljenim sa R, su:
- Polarne, nenaelektrisane grupe. Primeri su alkoholi sa velikim R grupama, kao što je diacil glicerol (DAG), i oligoetileneglikoli sa dugačkim alkil lancima.
Povezano
uredi- Hidrofil
- Kvašenje
- Slobodna površinska energija
- Surfaktant
- Lipid
Reference
uredi- ↑ Clayden Jonathan, Nick Greeves, Stuart Warren, Peter Wothers (2001). Organic chemistry. Oxford, Oxfordshire: Oxford University Press. ISBN 0-19-850346-6.