Akt o posredništvu
Akt o posredništvu (francuski: Acte de médiation) je zakon kojim je tadašnji prvi konzul Francuske Republike Napoleon Bonaparte 19. februara 1803. formirao Švicarsku kao konfederaciju od 19 kantona.[1]
| Akt o posredništvu Acte de médiation | |
|---|---|
 | |
| Država |  Švicarska
|
Historija i karakteristike uredi
Ustav Švicarske konfederacije iz 1789. bazirao se na nekoliko ugovora koji su definirali obaveze subjekata konfederacije, od orginalnog ugovora sklopljenog na livadi Rütli 1291. do dopuna izvršenih kod Sempacha (1393), Stansa (1481) i Aaraua (1712).[1]
Westfalski mir definirao je međunarodni status Švicarske – nezavisnost i neutralnost.[1] Historijske okolnosti okamenile su partikularizam]] unutar političkog ansambla koji je tada heterogen i kompleksan. Stara Švicarska Konfederacija imala je 13 kantona, sa različitim pravima i obavezama. Neki od njih bili su planinski, neki ruralni a poneki urbani. Neki su bili demokratski neki aristokratski, neki katolički a neki protestanski a poneki mješoviti. U konfederaciji su bili i gradovi, neki kao samostalni subjekti, a neki kao vazali, uz to članovi su bili i 2 slobodne države, 3 pridružene i 8 savezničkih.[1]
Nakon francuske ivazije Švicarske za revolucionarnih ratova Francuzi su anektirali Porrentruy, Mulhouse, Biel/Bienne i Ženevu, da bi 12. aprila 1798. formirali centraliziranu Helvetsku Republiku, koja se Švicarcima nije svidjela jer im je ukinula dotadašnje tradicijske slobode. Nezadovoljstvo i sukobi onemogućili su vladu da funkcionira ispravno, nakon nekoliko izmjena, donešen je novi ustav 2. jula 1802. No isti problemi tinjali su i nadalje, nakon političkog i vojničkog sloma Helvetske Republike.
Francuski senat ovlastio je Napoleona da pronađe rješenje. On je pozvao predstavnike kantona u Pariz i nakon konzultacija 19. februara 1803. donio Akt o posredništvu, zapravo novi švicarski ustav, koji je vratio u život dotadašnjeih 13 starih kantona i predvidio stvaranje 6 novih (St. Gallen, Graubünden, Aargau, Thurgau, Ticino i Vaud).[1] Nakon Napoleonovog sloma, na Dijeti održanoj u Zürichu 4. decembra 1813. godine, Akt o posredništvu je ukinut, ali su brojni od njegovih 40 članaka praktički ostali nepromjenjeni, onakvi kakvima ih je osmislio Napoleon.[1]
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- Suisse (fr)