Agilulf (? – Milano, 616), također poznat i kao Agilulf Tiringijac, bio je langobardski vojvoda Torina koji je postao langobardskim kraljem 591. i na prijestolju ostao sve do smrti.

Agilulf na portalu katedrale u Monzi
Italija u doba Agilulfa; langobardska područja označena zeleno

Kraljem je postao kada je u maju 591. došao u Milano na skup langobardskih poglavara koji je sazvala kraljica Teodelinda nakon smrti svog muža, kralja Autharija. Langobardski poglavari su podigli Agilulfa na štit, učinivši ga tako kraljem; Teodelinda se smjesta udala za njega. Prije toga se Agilulf, da bi joj postao prihvatljiv, pokrstio, iako ispočetka na arijanstvo. Agilulfovu vladavinu je potom obilježilo nastojanje da se ostvari mir sa Francima, čemu je dosta doprinio građanski rat među zavađenim pripadnicima Merovinške dinastije; istovremeno je nastojao ostvariti dobre odnose sa papom Grgurom I te je obustavio pustošenje tzv. ducatus Romanusa (rimskog vojvodstva), gdje je vlast imao papa. To je Agilulfu omogućilo da se u potpunosti okrene protiv Bizantinaca i njihovog Ravenskog egzarhata kome je do primirja 598. oduzeo Sutri i Perugiu. Tada je sklopljeno primirje sa bizantskim carem Mavrikijem, koje je potrajalo godinu dana. Tada je ravenski egzarh Kalinik oteo langobardsku princezu, što je dovelo do novog rata. Do 602. Agilulf je zauzeo Padovu i Mantovu. Novi bizantski car Foka ga je 605. priznao za kralja i predao mu Orvieto.

Godine 603. Agilulf se pod uticajem supruge sa arijanstva preobratio na nikejsko "pravovjerno" kršćanstvo (katoličanstvo). On i supruga su potom sagradili katedralu u Monzi. Posljednje godine vladavine Agilulf je proveo u miru, sa izuzetkom napada Avara sa istoka koji su provalili u Furlaniju i ubili vojvodu Gisiulfa.

Agilulf je umro 616. i naslijedio ga je sin Adaoald. Njegova kćer Ginisberga je, pak, postala supruga torinskog vojvode Arioalda koji je i sam postao kralj 626.

Reference

uredi
Kraljevske titule
Prethodi:
Aimone
Vojvoda od Torina
589–590
Slijedi:
Arioald
Prethodi:
Authari
kralj Langobarda
590–616
Slijedi:
Adaloald