31. 10.
(Preusmjereno sa stranice 31. октобар)
Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartnd. |
Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartut. |
Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpt. |
31. listopada/oktobra (31. 10.) je 304. dan godine po gregorijanskom kalendaru (305. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 61 dan.
Događaji
uredi- 1517. — Martin Luther u Wittenbergu je objavio 95 teza o trgovanju oprostima, o dogmama i uredenju Katoličke crkve. To je bio početak reformacije i tako je nastala evangelistička vjerska zajednica.
- 1892. — Rođen ruski velemajstor Aleksandar Aljehin, jedan od najvećih u istoriji šaha. Bio je svjetski prvak od 1927. kada je pobijedio Kubanca Kapablanku do 1935. kada je izgubio od Holanđanina Evea. Titulu svjetskog prvaka ponovo je stekao pobjedivši Evea u revanšu 1937. i zadržao je do smrti 1946.
- 1908. — U Londonu svečano zatvorene IV. Ljetne olimpijske igre.
- 1918 - Austro-ugarska ratna mornarica u Puli predata Narodnom vijeću Slovenaca, Hrvata i Srba.
- 1922. — Rođen kambodžanski princ Norodom Sihanouk, kojeg je na prijesto prvi put dovela francuska kolonijalna vlast 1941. Abdicirao je 1955. u korist oca Norodom Suramarita, a poslije njegove smrti 1960. ponovo je postao šef države. Oboren je sa vlasti 1970. u državnom udaru generala Lon Nola, potom je kratko (1975-1976) bio predsjednik tokom režima Crvenih Kmera. Poslije niza burnih političkih promjena, 1993. je ponovo postao kralj Kambodže.
- 1924. — U Milanu je bio održan sastanak predstavnika svjetskih štednih ustanova nakon krize poslije Prvog svjetskog rata i od tada se obilježava Svjetski dan štednje.
- 1926. — Umro američki mađioničar, porijekom mađarski Jevrejin Harry Houdini, najpoznatiji mađioničar 20. vijeka. Rođen kao Ehrich Weiss, promijenio je ime u čast francuskog mađioničara Jean Eugène Robert-Houdin.
- 1971. — U Švicarskoj su na izborima za Nacionalno vijeće prvi put smjele sudjelovati i žene.
- 1993. — Osnovana Crnogorska pravoslavna crkva.
- 1999. — Šahisti sarajevske Bosne po drugi put postali klupski prvaci Evrope, nakon što su u finalnom meču u Bugojnu savladali zemunski Agrouniverzal rezultatom 3,5:2,5.
- 2008. — Umro Džon Dejli producent 13 filmova koji su dobili Oskara, među kojima su "Vod" Olivera Stouna, "Posljednji kineski car" Bernarda Bertolučija i "Priviđenja" Roberta Altmana.
- 2010. — Za novog predsjednika Brazila izabrana Dilma Vana Rousseff, prva žena na toj dužnosti u istoriji te zemlje.
.
Rođenja
uredi- 1632. — Johannes Vermeer (van Delft), smatra se jednim od najboljih nizozemskih slikara koji se specijalizirao za interijere domaćinske atmosfere običnog građanskog života († 1675.).
- 1760. — Kacušika Hokusaj, jedan od naznačajnih japanskih umjetnika († 1849.).
- 1795. — John Keats, engleski pjesnik, jedna od vodećih figura romantizma († 1821.).
- 1813. — Dragutin Rakovac (Dragutin Rakovec), hrvatski književnik, prevoditelj, publicist i javni djelatnik († 1854.).
- 1825. — Eugen Kvaternik, hrvatski političar, pisac i revolucionar († 1871.).
- 1835. — Adolf von Baeyer, austrijski fizičar († 1917.).
- 1854. — Hermann Oldenberg, njemački indolog († 1920.).
- 1858. — Maximilian Njegovan, austro-ugarski admiral († 1930.).
- 1873. — Rudolf Lubinski, hrvatski arhitekt († 1935.).
- 1876. — Natalie Clifford Barney, američko-francuska spisateljica († 1972.).
- 1887. — Chiang Kai-shek, kineski vojskovođa i političar († 1975.).
- 1892. — Aleksandar Aljehin, je bio četvrti svetski šahovski prvak. Smatra se jednim od najboljih šahista svih vremena. († 1946.).
- 1902. — Carlos Drummond de Andrade, brazilski pjesnik († 1987.).
- 1912. — Ollie Johnston, američki animator crtani filmova, tvorac Bambija i poslednji pripadnik legendarne generacije crtača kompanije "Walt Disney" († 2008.).
- 1915. — Lennard Pearce, britanski glumac (u. 1984.).
- 1920. — Fritz Walter, njemački nogometaš († 2002.).
- 1923. — Stjepan Šćavničar, hrvatski akademik, mineralog i kristalokemičar († 2011.).
- 1929. — Bud Spencer, talijanski glumac († 2016.).
- 1930. — Michael Collins, američki vojni pilot i astronaut.
- 1939. — Boris Mutić, hrvatski jezikoslovac († 2009.).
- 1943. — Daniel Costantini, umirovljeni francuski rukometaš i reprezentativac te bivši trener te izbornik rukometne reprezentacije Francuske.
- 1947. — Herman van Rompuy, belgijski političar i prvi predsjednik Evropske Unije.
- 1948. — Zvonimir Zoričić, hrvatski glumac († 2015.).
- 1949. — Dubravko Škiljan, hrvatski jezikoslovac.
- 1950. — John Candy, kanadski komičar i glumac († 1994.).
- 1961. — Larry Mullen, irski glazbenik (U2).
- 1963. — Rob Schneider, američki glumac, komičar, redatelj i scenarist.
- 1964. — Marco van Basten, nizozemski nogometaš.
- 1968. — Branko Ivanković, hrvatski skladatelj, dirigent i producent.
- 1970. — Viktor Jelenić, bivši srpski i jugoslovenski vaterpolist.
- 1972. — Chris Tucker, američki glumac.
- 1972. — Grigoris Georgatos, umirovljeni grčki nogometaš.
- 1976. — Guti, španjolski nogometaš.
- 1995. — Predrag Rajković, srpski nogometni reprezentativac.
- 2005. — Leonora od Borbóna, španjolska princeza.
.
Smrti
uredi- 1916. — Charles Taze Russell, osnivač kršćanske vjerske zajednice Jehovini svjedoci (* 1852.).
- 1918. — Egon Schiele, austrijski slikar i grafičar (* 1890.).
- 1922. — Alojz Malec, pisac moravskih Hrvata (* 1855.).
- 1926. — Harry Houdini, mađarski-američki iluzionist i eskapist (* 1874.).
- 1978. — Dragutin Novak, prvi hrvatski pilot (* 1892.).
- 1984. — Indira Gandhi, indijska političarka (* 1917.).
- 1993. — Federico Fellini, talijanski režiser (* 1920.).
- 1993. — River Phoenix, američki filmski glumac (* 1970.).
- 1996. — Marcel Carné, francuski reditelj.
- 2011. — Flórián Albert, bivši mađarski nogometni reprezentativac i jedan od najboljih mađarskih nogometaša svih vremena. Igrao je u napadu i veznom redu. Po majci je šokački Hrvat (* 1941.).
- 2015. — Ivica Frgić, bivši jugoslavenski hrvač (* 1953.).
- 2020. — Sean Connery, škotski glumac (* 1930.).
Blagdani
uredi- Noć vještica u germanskim zemljama.
- Svjetski dan štednje
- Sveti apostol i jevanđelist Luka; Sveti Petar Cetinjski
- Dan mora u Kraljevini SHS/Jugoslaviji.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar