30. 6.

30. lipanj/jun (30. 6.) je 181. dan godine po gregorijanskom kalendaru (182. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 184 dana.

Događaji uredi

1520. — Tokom španskog osvajanja Meksika, u Tenočtitlanu, gde je kasnije izgrađen Sijudad Meksiko, ubijen poslednji car Asteškog carstva Montezuma II Ksokojocin.
1859. — Čarls Blondin pred 25.000 gledalaca preko razapetog konopca prešao iznad Nijagarinih vodopada, iz SAD u Kanadu.
1876. — Srbija i Crna Gora, u savezništvu s Rusijom, objavile rat Turskoj.
1908. — U istočni Sibir pao meteor od čije eksplozije se osetilo podrhtavanje tla i u centralnoj Evropi.
1913. — Naredbom bugarskog cara Ferdinanda izvršen prepad na srpsku i grčku vojsku u Makedoniji. Usledila bitka na Bregalnici kojom je počeo Drugi balkanski rat, u koji je 10. jula ušla i Rumunija, zaposevši severnu Bugarsku. Rat završen mirom u Bukureštu 10. avgusta iste godine.
1930. — Velika Britanija priznala nezavisnost Iraka, koji je na međunarodnoj konferenciji u San Remu 1920. proglašen za britansko mandatno područje.
1934. — Uz podršku vojnih krugova Hitler, pod optužbom da su pripremali zaveru, likvidirao na stotine bliskih saradnika, "Noć dugih noževa", među njima Ernsta Rema i Gregora Štrasera.
1936. — Etiopski car Haile Selasije I uputio, u sedištu Lige naroda, apel za pomoć povodom invazije Italije na Etiopiju. Liga naroda odredila sankcije protiv Italije, ali one nisu poštovane.
1943. — Američke trupe iskrcale se u Drugom svetskom ratu na ostrvo Nju Džordžija. Tokom operacije oboren 121 japanski avion.
1948. — Jugoslovenska štampa objavila Rezoluciju Informacionog biroa komunističkih i radničkih partija o stanju u Komunističkoj partiji Jugoslavije i odgovor Centralnog komiteta KPJ kojim se odbacuju optužbe iznete u Rezoluciji. Crvena Armija je duž Jugoslovenske granice sa Bugarskom Rumunijom i Mađarskom počela gomilati svoje trupe , čekajući Staljinovu komandu za napad i okupaciju Jugoslavije .
1950. — Predsednik SAD Hari Truman izdao naređenje američkim trupama stacioniranim u Japanu da pomognu Republici Koreji da odbije napad Severne Koreje.
1960. — Republika Kongo proglasila nezavisnost od Belgije. Za prvog predsednika izabran Džozef Kasavubu, a za premijera Patris Lumumba.
1963. — Kardinal Đovani Batista Montini ustoličen kao papa Pavle VI, čiji je pontifikat obeležen sprovođenjem ideje o pomirenju sa ostalim hrišćanskim crkvama.
1971. — Tri sovjetska astronauta poginula prilikom prizemljenja sovjetskog vasionskog broda Sojuz II, koji je u orbiti oko Zemlje proveo rekordnih 570 časova i 22 minuta.
1974. — Čuveni ruski baletski igrač Mihail Barišnjikov napustio, tokom turneje u Kanadi, ansambl baleta Boljšoj teatra i ostao da živi na Zapadu.
1989. — Sudanski general Omar Hasan al Bašir u državnom udaru oborio vladu Sadeka al Mahdija.
1995. — Vlada u Sarajevu prekinula sve kontakte sa specijalnim izaslanikom Ujedinjenih nacija Jasušijem Akašijem optužujući ga za popustljiv stav prema bosanskim Srbima.
1996. — Pod snažnim pritiskom međunarodne zajednice i predsednika Srbije Slobodana Miloševića predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić preneo predsednička ovlašćenja na potpredsednicu RS Biljanu Plavšić.
1997. — Kina zvanično preuzela kontrolu nad Hong Kongom posle 156 godina britanske kolonijalne uprave.
1999. — Škotska posle skoro 300 godina ponovo dobila svoj parlament.
2001. — Grupa huligana i političkih ekstremista pretukla, na Trgu Republike u Beogradu, nekoliko homoseksualaca i sprečila održavanje prve "Gej parade" u Srbiji.

2001 - Jugoslovenska glumica Tijana Kondić na filmskom festivalu u Puli, u Hrvatskoj, dobila Zlatnu arenu za najbolju žensku ulogu, za film "Nataša". To je bilo prvo učešće filma iz Jugoslavije na tom festivalu od raspada SFRJ.
2001 - Premijer Belgije Gaj Verhofštad posetio Kongo. To je prva poseta nekog belgijskog zvaničnika toj afričkoj zemlji posle "hladnog rata" i prekida odnosa koji su trajali 20 godina.

Rođenja uredi

1470. — Šarl VIII, kralj Francuske..
1810. — Stanko Vraz, hrvatski književnik († 1851.).
1878. — Franjo Hanaman, hrvatski izumitelj, znameniti kemičar i metalurg, izumitelj prve ekonomične električne žarulje s metalnom niti († 1941.).
1893. — Walter Ulbricht, njemački političar i državnik († 1973.).
1911. — Čzeslaw Milosz, poljski pjesnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost.
1917. — Lena Horne, američka pjevačica, glumica, plesačica i aktivistica za zaštitu ljudskih prava († 2010.).
1929. — Vlastimir Đuza Stojiljković, srpski glumac († 2015.).
1933. — Tomislav Ivić, hrvatski nogometni trener i izbornik.Najtrofejniji hrvatski i jedan od najtrofejnijih svjetskih trenera († 2011.).
1949. — Alain Finkielkraut, francuki filozof i esejist.
1893. — Harold Laski, britanski političar i društveni teoretičar. .
1957. — Ilene Chaiken, američka scenaristkinja i producentkinja.
1961. — Ksenija Pajić, hrvatska filmska i kazališna glumica.
1962. — Predrag Bjelac, srpski glumac.
1964. — Jürgen Klinsmann, njemački nogometaš i trener (--).
1966. — Mike Tyson, američki bokser.
1968. — Mirko Vičević, bivši crnogorski vaterpolist i trener hrvatske nacionalnosti.
1968. — Volker Zerbe, umirovljeni njemački rukometaš i reprezentativac.
1975. — Ralf Schumacher, njemački vozač Formule 1.
1985. — Michael Phelps, američki plivač (--).
1986. — Fredy Guarín, kolumbijski nogometaš.

.

Smrti uredi

1910. — Ivan Trnski, hrvatski književnik (* 1819.).
1938. — Milan Rakić, srpski pisac, pozorišni kritičar i diplomata. .
1974. — Alberta King, majka Martina Lutera Kinga. .
1992. — Nevzet Nanić, komandir voda za specijalna dejstva "Gazije"; brat komandira Izeta Nanića.
2001. — Čet Atkins, legendarni kantri-gitarista.
2015. — Leonard Starr, američki karikaturist i crtač stripova (* 1925.).

Blagdani uredi

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar