22. 3.

22. mart/ožujak (22. 3.) je 81. dan godine po gregorijanskom kalendaru (82. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 284 dana.

Događaji uredi

238. — Gordijan I i njegov sin Gordijan II proglašeni u Kartagini za careve protiv legitimnog cara Maksimina I Tračanina.
1312. — Papa Klement V ukinuo francuski monaški viteški red Templara, osnovan u Palestini 1118. radi zaštite poklonika Hristovog groba.
1622. — Indijanci ubili oko 350 belih naseljenika u Virdžiniji. To se smatra prvim indijanskim masakrom nad evropskim kolonistima u Severnoj Americi.
1794. — Kongres SAD usvojio zakon kojim se američkim brodovima zabranjuje prevoz crnih robova iz Afrike u Ameriku.
1848. — Pobunjena Venecija proglasila nezavisnost od Austrije.
1888. — William McGregor, direktor Aston Ville F.C. u Birminghamu, Engleska, utemeljio The Football League.
1895. — Pioniri filma braća Ogist i Luj Limijer demonstrirali su u Parizu prvi put pokretne slike, upotrebivši celuloidnu traku.
1904. — U londonskom listu "Dejli ilustrejtid Miror" objavljena, na naslovnoj stranici, prva novinska fotografija u boji.
1917. — SAD prve priznale privremenu vladu Aleksandra Kerenskog, uspostavljenu nakon Februarske revolucije kojom je svrgnuta monarhija u Rusiji.
1919. — Letom između Pariza i Brisela jednom u sedmici, uspostavljena je prva avionska međunarodna linija u svetu.
1945. — Egipat, Irak, Jordan, Liban i Sirija osnovali su u Kairu Arapsku ligu.
1979. — Irski teroristi ubili su u Hagu britanskog ambasadora u Holandiji Ričarda Sajksa.
1980. — Najviša indijska nagrada "Dragulj Indije", uručena je misionarki Majci Terezi.
1983. — Kandidat Laburističke partije Haim Hercog izabran je za predsednika Izraela.
1991. — Irak je oslobodio 1.150 Kuvajćana zarobljenih tokom Zalivskog rata i zatražio da se ubrza puštanje na slobodu 60.000 zarobljenih Iračana.
1992. — Na drugim višepartijskim izborima u Albaniji ubedljivo je pobedila Demokratska partija, čime je okončana vladavina komunista i njihovih naslednika.
1995. — Ruski astronaut Valerij Poljakov vratio se sa svemirske stanice Mir nakon 437 dana provedenih u svemiru, postavivši rekord za najduži svemirski let.
1996. — Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu optužio trojicu bosanskih Muslimana i jednog bosanskog Hrvata za ubistva, torture i zlostavljanje Srba 1992. u logoru Čelebići kod Konjica. To su bile prve optužnice za zločine nad Srbima počinjene tokom Bosanskog rata.
2001. — SAD su donele odluku o proterivanju oko 50 ruskih diplomata pod sumnjom da su se bavili špijunažom. Rusija uzvratila proterivanjem četvorice američkih diplomata.
2002. — Vrhovni sud Velike Britanije uvažio je molbu žene, kvadraplegičara i dozvolio da se aparati koji je održavaju u životu isključe, čime je po prvi put u Engleskoj neka osoba dobila pravo da umre.
2004. — U raketnom napadu izraelske vojske ubijen je duhovni vođa i osnivač radikalnog palestinskog pokreta Hamas Šeik Ahmed Jasin, nakon što je izašao iz džamije u Gazi. U tom napadu poginulo je još sedam osoba.
2006. —.
- Jugozapadnu Srbiju pogodio zemljotres jačine 4,5 stepeni Rihterove skale.
- Poplave, klizišta i odroni ugrožavaju brojna naselja i puteve u Srbiji. Najteža je situacija na području Bogdanja. Na teritoriji opštine Trstenik proglašeno je stanje elementarne nepogode.

.

Rođenja uredi

1599. — Anthonis van Dyck, flamanski slikar († 1641.).
1797. — Wilhelm I, njemački car.
1817. — Braxton Bragg, američki vojskovođa i general.
1959. — Josip Vancaš, bosanskohercegovački arhitekt.
1868. — Robert Andrews Millikan, američki fizičar († 1953.).
1876. — Borisav Stanković, srpski pisac († 1927.).
1885. — Josip Račić, hrvatski slikar († 1908.).
1912. — Wilfrid Brambell, irski glumac.
1920. — Josip Manolić, hrvatski političar, bivši komunist, drugi predsjednik Vlade Republike Hrvatske.
1923. — Marcel Marceau, francuski pantomimičar.
1928. — Veljko Bulajić, hrvatski i crnogorski redatelj rođen u Crnoj Gori, poznat kao autor najspektakularnijih filmskih ostvarenja jugoslavenske kinematografije.
1930. — Stephen Sondheim, američki tekstopisac.
1931. — William Shatner, kanadski glumac, pisac i režiser.
1937. — Angelo Badalamenti, talijanski kompozitor muzike za TV.
1937. — Emerich Jenei, rumunjski nogometaš i nogometni trener.
1941. — Bruno Ganz, švicarski glumac.
1943. — George Benson, američki pjevač i jazz-gitarist.
1948. — Andrew Lloyd Webber, britanski kompozitor musicala.
1949. — Fanny Ardant, francuska glumica.
1950. — Goran Bregović, bosanskohercegovački kompozitor rock i etno-pop muzike.
1952. — Milan Štrljić, hrvatski glumac.
1960. — Hermann Weinbuch, nemački nordijski skijaš.
1962. — Vlado Čapljić, bivši bosanskohercegovački i srpski nogometaš i trener.
1964. — Mats Wilander, švedski tenisač.
1972. — Dax Griffin, američki glumac.
1975. — Marko Gvero, srpski pozorišni, televizijski i filmski glumac.
1976. — Reese Witherspoon, američka glumica.
1976. — Judson Laipply, američki plesač.
1980. — Nikola Janović, crnogorski vaterpolist.
1985. — Keira Knightley, britanska glumica.
1985. — Muhamed Al Anbar, fudbaler Saudijske Arabije.

.

Smrti uredi

1687. — Jean-Baptiste Lully, italijansko-francuski kompozitor.
1832. — Johann Wolfgang von Goethe, njemački književnik i mislilac.
1955. — Ivan Šubašić, hrvatski odvjetnik i političar, ban Banovine Hrvatske (* 1892).
1994. — Walter Lantz, američki crtač animiranog filma i producent (* 1899.).
2001. — William Hanna, američki crtač crtanih filmova.
2004. — Slobodan "Boda" Kovačević, bosanskohercegovački gitarista.
2005. — Kenzo Tange, japanski arhitekta, dobitnik Prickerove nagrade 1987. godine.

.

Blagdani/Praznici uredi

Ujedinjene nacije ovaj dan obeležavaju kao.
- Svetski dan voda.
Srpska pravoslavna crkva slavi:.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar