1910

godina
(Preusmjereno sa stranice 1910.)

Godina 1910 (MCMX) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u petak po 13 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju kalendare).

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 19. vijek20. vijek21. vijek
Decenija: 1880-e  1890-e  1900-e  – 1910-e –  1920-e  1930-e  1940-e
Godine: 1907 1908 190919101911 1912 1913
1910. po kalendarima
Gregorijanski 1910. (MCMX)
Ab urbe condita 2663.
Islamski 1327–1329.
Iranski 1288–1289.
Hebrejski 5670–5671.
Bizantski 7418–7419.
Koptski 1626–1627.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1965–1966.
Shaka Samvat 1832–1833.
Kali Yuga 5011–5012.
Kineski
Kontinualno 4546–4547.
60 godina Yang Metal Pas
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11910.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era
1910:
123456789101112
RođenjaSmrti

Događaji

uredi

Januar/Siječanj

uredi
 
Potopljena metro stanica u Parizu

Februar/Veljača

uredi
 
Ban Nikola Tomašić

Mart/Ožujak

uredi
 
Bečka moderna: Loosova "Kuća bez obrva"
  • 1. 3. - Lavina u mestu Wellington, Washington bacila vozove iz depoa u dolinu - sa 96 mrtvih, najgora lavina u SAD. Samo tri dana kasnije se događa najgora kanadska lavina, u mestu Rogers Pass, British Columbia, sa 63 mrtvih.
  • 3. 3. - BiH: carevo pismo zajedničkom ministru finansija Burijanu - rešavanju agrarnog pitanja da se pristupi dobrovoljnim otkupom.
  • 7. 3. - Osnovan grad Hollandia - danas Jayapura, glavni grad indonežanske Papue.
  • 10. 3. - U Denveru osnovana Shwayder Trunk Manufacturing Company, kasnije Samsonite.
  • 12. 3. - Smatra se da je Florence Lawrence postala prva filmska zvezda nakon što je prekinuta praksa da se ne objavljuju imena glumaca. Zapravo, najveća filmska zvezda ove godine postaje Max Linder.
  • 14. 3. - Lakeview Gusher u Kaliforniji je najveći "gejzir" nafte u istoriji SAD, za 18 meseci je isteklo devet miliona barela, većinom neiskorišćenih.
  • mart - Srpski kralj Petar I u poseti Rusiji, praćen predsednikom vlade Pašićem i ministrom ino. poslova Milovanovićem (oslonac na Rusiju u stvaranju Balkanskog saveza).
 
National Museum of Natural History

April/Travanj

uredi
 
Oceanografski muzej u Monaku
 
Halejeva kometa

Maj/Svibanj

uredi
 
George V
 
Devet suverena u Windsoru
  • 20. 5. - Poslednje veliko okupljanje evropskih monarha na sahrani Edwarda VII - stiglo je osam suverena i šest prestolonaslednika.
  • 20. 5. - Veleizdajnički incident ili Kōtoku: japanska policija ušla u trag anarhističko-socijalističkoj zaveri za carevo ubistvo.
  • 22. 5. - Objavljeno zatvaranje srpskih škola na prostoru Raško-prizrenske mitropolije, jer mitropolit Nićifor ne želi podnositi učiteljske diplome vlastima na overu (srpska vlada se ne slaže s njim).
  • 26. 5. - Francuska podmornica Pluviôse se sudarila s brodom u La Manšu i potonula sa 27 članova posade (izvađena i vraćena u službu).
  • 28. 5. - Hrvatski sabor donio zakon o izbornoj reformi.
  • 31. 5. -   Južnoafrička Unija nastala spajanjem četiri britanske kolonije - Rt dobre nade, Natal i bivše burske republike Transvaal i Oranje. Prvi premijer je Louis Botha (do 1919).

Jun/Juni/Lipanj

uredi
 
Bogdan Žerajić
 
Replika Penkalinog aviona kojim je pilotirao Dragutin Novak

Jul/Juli/Srpanj

uredi
  • 4. 7. - Bokserski šampion i crnac Jack Johnson porazio Jamesa J. Jeffriesa - rasni neredi širom SAD, u mnogim mestima zabranjeno prikazivanje snimka borbe.
  • 4. 7. - Rusko-japanski sporazum: javno, saradnja u vezi mandžurskih železnica; tajno, nemešanje u zone uticaja.
  • 8. 7. - Indijski nacionalista Vinayak Damodar Savarkar nakratko pobegao u Marseju sa broda kojim su ga Britanci sprovodili u Indiju. Spor oko izručenja će doći pred Stalni sud međunarodne arbitracije (sproveden je u Indiju 1911. i osuđen na 50 godina zatvora).
  • 8. 7. - Početak performansa?: Filippo Tommaso Marinetti bacao letke protiv tradicionalne Venecije. Ove godine pokretu futurizma su se priključili slikari Umberto Boccioni, Carlo Carrà i Luigi Russolo.
  • 12. 7. (29. 6. po j.k.) - Objavljen Zakon o radnjama, koji predstavlja prvo radničko zakonodavstvo u Srbiji - ukinut esnafski sistem, radno vreme ograničeno na 10 sati (+2 po potrebi).
  • 15. 7. - Sastanak delegacije Hrvatskog sabora u Pešti - ban Tomašić odbija neke njihove zahteve i podnosi ostavku (Franjo Josip je nije prihvatio - kraj pakta sa hs. koalicijom).
  • 23. 7. - Tornado kod Milana odneo 36 života, dan nakon što je u nekoliko tornada na zapadu Nemačke stradalo 12 ljudi.
  • 27. 7. - Zaključen novi srpsko-austrougarski trgovinski ugovor - manje svežeg mesa iz Srbije, veće carine za AU industrijsku robu (stupa na snagu 24. 1. 1911.).
  • jul - Nemiri kmetova oko Bosanske Gradiške zbog plaćanja trećine, šire se u Posavinu i Bosansku krajinu.
  • 26. 7. - Albanski ustanak: osmanske snage Šefket Turgut-paše ušle u Skadar.
  • 29. 7. - Raniji četnički vojvoda Gligor Sokolović ubijen blizu rodnog sela Nebregova u Makedoniji.
  • 31. 7. - Hawley Harvey Crippen uhapšen u Kvebeku, uz pomoć radio veze, kuda je pobegao brodom iz Londona, zbog ubistva svoje žene (obešen u novembru).

Avgust/August/Kolovoz

uredi
  • 5. 8. - Poplava u Tokiju, stradalo preko 1.000 ljudi.
  • 6. 8. - Porinuta britanska bojna krstarica HMS Lion, prva iz svoje klase.
  • 8. 8. - U Grbavcima kod B. Gradiške se obavezali da neće davati hak (trećinu) posednicima.
  • 11. 8. - U Buenos Airesu izglasano osnivanje Pan-američke unije (od 1948. Organizacija Američkih Država).
  • 13. 8. (31. 7. po j.k.) - Crnogorski emigrant major Nikola Mitrović smrtno ranjen u Skoplju.
  • avgust - Osmanlije ugušile Hauransku pobunu Druza u Siriji.
  • 16. 8. - Čileanski predsednik Pedro Montt umro tek što je stigao u Nemačku na lečenje. Ministar un. poslova Elías Fernández Albano postaje v.d. predsednika, umire već 6. septembra nakon što se prehladio na Monttovoj sahrani.
  • 18. 8. - Osamdeseti rođendan Franje Josipa.
  • 20. 8. - Nikaragvanski predsednik José Madriz dao ostavku, priznajući poraz od pobunjenika i američke intervencije - predvodnik pobune gen. Juan José Estrada će 30. 8. preuzeti predsedništvo (do 1911).
  • 20 - 21. 8. - Najveći požar u istoriji SAD, izgorelo 12.100 kv.km u državama Washington, Idaho i Montana, 87 poginulih, uglavnom vatrogasaca.
 
Na dan proglašenja Kraljevine Crne Gore

Septembar/Rujan

uredi
 
Japansko carstvo

Oktobar/Listopad

uredi
Stara i nova zastava Portugala

Novembar/Studeni

uredi
 
Eugene Burton Ely poleće s ratnog broda
  • 14. 11. - Eugene Burton Ely prvi poleteo sa broda.
  • 15. 11. - Maršal Hermes da Fonseca je novi predsednik Brazila (do 1914).
  • 17. 11. - Tajni vojni sporazum Crne Gore i Rusije: Rusija će opremiti crnogorsku vojsku a Crna Gora neće ništa preduzimati bez znanja Rusije (Crna Gora se nije pridržavala ove obaveze 1912).
  • 18. 11. - Vlasti u Puebli, Meksiko, otkrile da Aquiles Serdán sprema pobunu (zakazanu za 20. novembar), u neredima ubijeno stotinak ljudi.
  • 18. 11. - Sukobi na demonstracijama sifražetkinja u Londonu, nakon što parlament nije prihvatio predlog reforme.
  • 20. 11. - Madero odlaže početak revolucije jer ga je u zemlji dočekalo svega desetak pristalica.
  • 22. 11. - Pobuna biča: pretešno crni brazilski mornari se pobunili zbog kažnjavanja bičevanjem.
  • 27. 11. - U New Yorku otvorena Pennsylvania Station.

Decembar/Prosinac

uredi
 
Etno-lingvistička karta Austro-Ugarske

Kroz godinu

uredi
 
"Turska u Evropi i Balkan"

Rođenja

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1910.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

uredi

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi

Dani sećanja

uredi

Nobelove nagrade

uredi

Literatura

uredi
  1. "Politika" 16 (29) jan. 1910
  2. "Politika" 31. jan. (13. feb.) 1910
  3. Prvi Srbin koji je leteo avionom Arhivirano 2012-07-18 na Archive.is-u, jat.com (pristup 16.7.2013)
  4. "Record of Current Events", The American Monthly Review of Reviews (June 1910), pp670–672
  5. "Politika", 3. maj 1910
  6. "Politika", 15. jul 1940
  7. First Spark and Revolution. theyucatantimes.com
  8. 8,0 8,1 Susret sa budućnošću na Banjičkom polju Arhivirano 2013-07-02 na Wayback Machine-u, jat.com (pristup 16.7.2013)
  9. Istorija srpskog naroda, knjiga 6, tom 1, str. 476
  10. Iseljavanje muslimana iz Bosne i Hercegovine u Albaniju za vrijeme austrougarske uprave. rastko.rs
  11. Cvijić, O iseljavanju bosanskih muhamedanaca. rastko.rs
  12. Stanford J. Shaw. The Ottoman Census System and Population, 1831-1914

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar