1840

godina
(Preusmjereno sa stranice 1840.)
Ovo je članak o godini 1840.

Godina 1840 (MDCCCXL) bila je prijestupna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 18. vijek19. vijek20. vijek
Decenija: 1810-e  1820-e  1830-e  – 1840-e –  1850-e  1860-e  1870-e
Godine: 1837 1838 183918401841 1842 1843
1840. po kalendarima
Gregorijanski 1840. (MDCCCXL)
Ab urbe condita 2593.
Islamski 1255–1256.
Iranski 1218–1219.
Hebrejski 5600–5601.
Bizantski 7348–7349.
Koptski 1556–1557.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1895–1896.
Shaka Samvat 1762–1763.
Kali Yuga 4941–4942.
Kineski
Kontinualno 4476–4477.
60 godina Yang Metal Miš
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11840.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi
 
Mihailo Obrenović III

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi
 
Penny Black
  • 1. 5. - U Velikoj Britaniji izdata Penny Black, prva lepljiva poštanska marka na svetu, u zvaničnoj upotrebi od 6. maja (ranije je poštarinu morao plaćati primalac).
  • 1. 5. - Požar opustošio Baju u Mađarskoj.
  • 5. 5. - Požunski sabor 1839-40.: otpisom na Sabor, kralj Ferdinand otklanja potvrdu zaključka o uvođenju madžarskoj jezika (predviđeno za 1850). Inače u obrani svojih prava, Hrvati su prinuđeni boriti se za konzervativna stajališta: protive se oslobođenju seljaka i građanskim pravima za protestante[3].
  • 7. 5. - Veliki natchezki tornado pogodio grad Natchez, Mississippi, sa 317 mrtvih drugi najsmrtonosniji u SAD istoriji.
  • maj - Zagrebački trgovac Dimitrije Novaković snimio dagerotipiju u Beogradu, kako javljaju peštanske Serbske narodne novine od 12/24. maja[4].
  • maj - Iz kolubarskog sreza se širi pokret protiv ustavobranitelja, podstaknut od gospodar-Jevrema i drugih obrenovićevaca - ustavobranitelji počinju bežati u Beogradsku tvrđavu.
  • 16. 5. - Umro hrvatski ban Franjo Vlašić. Zagrebački biskup Juraj Haulik će biti namjesnik banske časti do 1842.
  • 21. 5. -   Proglašen britanski suverenitet nad Novim Zelandom.
  • 25. 5. - Na poziv naroda, knez Mihailo prelazi u Kragujevac[5].
  • maj-jun - Nova vlada u Srbiji: predsedava Đorđe Protić, unutrašnji poslovi Cvetko Rajović.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi
 
RMS Britannia
 
Istočna kriza: rat protiv Muhamed Alijevog Egipta
  • 1 - 9. 8. (n.k.) - Skupština u Beogradu nakon pobuna u nekim krajevima. Kasnije tokom meseca sledi još jedna skupština na kojoj se donose zaključci za povratak mira.
  • 6. 8. - Louis Napoleon Bonaparte se iskrcao sa družinom u Boulognu - fijasko mu donosi opšti podsmeh i osudu na doživotni zatvor (pobegao 1846).
  • 10. 8. - Sastao se Hrvatski sabor: čl. XXIV zaključuje neka se kralj zamoli "da se u kr. zagrebačkoj akademiji i po svim gimnazijama urede katedre čistog narodnog jezika (štokavštine)".
  • 10. 8. - Fortsasova šala: bibliofili se okupljaju u belgijskom mestu Binche radi nepostojeće aukcije retkih knjiga (koje takođe ne postoje).
  • 17. 8. - U habsburškoj Lombardiji-Veneciji otvorena pruga Milano-Monza, prva na sjeveru Italije.
  • avgust - Pobuna Petra Ilića Pekete u požarevačkom okrugu u korist kneza Miloša, ali ubrzo ugušena.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi
 
Smail-aga Čengić
  • 1. 11. (20. 10. po j.k.) - Povodom nemira u nekim selima Mačvanskog sreza, navodno oko žiropađe, ustanovljen preki sud.[10]
  • 3. 11. - Saveznici zauzimaju Akru u Izraelu, nakon što je u eksploziji granatiranog magazina poginulo 1.100 ljudi.
  • novembar - Na Velikoj zapadnoj železnici primenjeno železničko vreme: prvi put da su lokalna vremena zamenjena standardnim, u ovom slučaju londonskim.
  • 27. 11. - Aleksandrijska konvencija: komodor Napier samoinicijativno sklapa mir sa Muhamed Alijem: ovom će ostati Egipat, ostalo ima evakuisati[11].
 
"Povratak pepela": Napoleonov pogreb u Parizu

Kroz godinu

uredi

U toku/tijeku

uredi

Rođenja

uredi
 
Émile Zola
 
Petar Iljič Čajkovski
 
Claude Monet

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1840.
 
Niccolò Paganini

Reference

uredi
  1. "Politika", 6-9. jan. 1939
  2. Istorija s. n. V-1, 255
  3. Šišić, 423
  4. Prva izložba fotoamatera u Beogradu 1901. godine. rastko.rs
  5. Istorija s. n. V-1, 256
  6. Marjanović, Petar. Pozorište, rastko.rs
  7. Njegoš - Izabrana pisma, rastko.rs
  8. Ćorović, Vladimir. Crna Gora kao svetovna država. rastko.rs
  9. Istorija s. n. V-1, 194
  10. "Srpske novine", 25. okt. 1840
  11. Spencer C. Tucker (23 December 2009). A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East [6 volumes]: From the Ancient World to the Modern Middle East. ABC-CLIO. str. 1168. ISBN 978-1-85109-672-5. 
  12. Istorija s. n. V-1, 454
  13. Ćorović, Vladimir. Političke i duhovne krize u Srbiji. rastko.rs
  14. Istorija s. n. V-2, 136
  15. Istorija s. n. V-1, 238
  16. Causes of the Qing Dynasty's collapse: Parallels to today's instability. sciencedaily.com September 4, 2023
  17. Introduction: Phosphate as an Essential Mineral Arhivirano 2014-10-13 na Wayback Machine-u. fipr.state.fl.us
Literatura
  • Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
    • Peta knjiga prvi tom (V-1)
    • Peta knjiga drugi tom (V-2)
  • Šišić, Ferdo. Povijest Hrvata Pregled povijesti hrvatskoga naroda 1526.-1918. drugi dio. Marjan tisak 2004.