1673
godina
- Ovo je članak o godini 1673.
Godina 1673 (MDCLXXIII) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
Decenija: | 1640-e 1650-e 1660-e – 1670-e – 1680-e 1690-e 1700-e |
Godine: | 1670 1671 1672 – 1673 – 1674 1675 1676 |
Gregorijanski | 1673. (MDCLXXIII) |
Ab urbe condita | 2426. |
Islamski | 1083–1084. |
Iranski | 1051–1052. |
Hebrejski | 5433–5434. |
Bizantski | 7181–7182. |
Koptski | 1389–1390. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1728–1729. |
• Shaka Samvat | 1595–1596. |
• Kali Yuga | 4774–4775. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4309–4310. |
• 60 godina | Yin Voda Vo(l) (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11673. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 10. 2. - Premijera Molièrovog "Umišljenog bolesnika" u Parizu. Autor se srušio tokom četvrte izvedbe 17. februara i ubrzo umro.
- 27. 3. - Bajo Pivljanin moli mletačkog dužda da prestanu progoni hajduka koji su se samovoljno vratili iz Istre u Boku (neki su oslobođeni)[1].
- 29. 3. - Engleski Test Act uskraćuje državnu službu svima koji ne prihvataju Crkvu Engleske.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 27. 4. ? - Premijera prve Lullyjeve opere Cadmus et Hermione.
- 5. 6. - Kapitulacije Osmanskog carstva: Luj XIV postaje zaštitnik katolika.
- 6. 6. - Vossemski ugovor: Brandenburg-Pruska sklopila separatni mir sa Francuskom.
- 11. 6. - Odbrambeni savez Holandije i Danske.
- 7. i 14. 6. - Treći anglo-holandski i Franko-holandski rat: dve Bitke kod Schoonevelda su pomorske pobede Holanđana nad Englezima i Francuzima.
- 17. 6. - Trgovac Louis Jolliet i jezuit Jacques Marquette stigli do rijeke Mississippi, idu do ušća Arkansasa.
- 30. 6. - Luj XIV nakon opsade zauzima Maastricht. U borbama je poginuo Charles de Batz-Castelmore d'Artagnan.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- avgust - Počinje Pobuna tri vazala protiv qingovske vlasti u Kini.
- 7. 8. - Holanđani povratili New York, ali definitivno ga gube sledeće godine.
- 21. 8. - Bitka kod Texela je još jedna holandska pomorska pobeda.
- 30. 8. - Sveto rimsko carstvo, Španija, Holandija i luterani sklapaju savez protiv Francuske.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 10. 11. - Umro poljsko-litvanski vladar Michał Korybut Wiśniowiecki.
- 11. 11. - Poljsko-turski rat (1672–76). Hotinska bitka je pobeda hetmana Jana Sobieskog nad Turcima.
- 12. 11. - Opsada Bonna: holandsko-carske snage zauzele grad kojeg je držao francusko-kelnski garnizon - preokret u ratu.
- 3. 12. - James, vojvoda od Yorka se oženio Marijom Modenskom.
Kroz godinu
uredi- Lepoldov apsolutizam - Namjesništvo u Požunu/Bratislavi preuzima prava ugarskog palatina (mjesto upražnjeno od 1667.)[2].
- Dubrovačka Republika ima 22.000 stanovnika[3], od čega 3.000 u samom gradu[4].
- Dubrovačka vlada osnovala Društvo za trgovinu u Levantu, sa sjedištem u Beogradu[5].
- Stjepan Glavač napravio kartu Hrvatske.
- Mladi erdeljski diplomata Đorđe Branković se počinje izdavati za potomka srpskih despota[3]; u kontaktu je sa austrijskim poslanikom na Porti kome odaje tajne iz pregovora Porte sa mađarskim emigrantima[6].
- Nauka i tehnika:
- Gotfrid Vilhelm Lajbnic izmislio cilindar sa zupcima inkrementalne veličine (Lajbnicov točak) koji će se koristiti u mehaničkim računskim mašinama.
- Antoni van Leeuwenhoek započeo prepisku sa Kraljevskim društvom u kojoj izlaže mikroskopska osmatranja.
- Christian Huygens objavio Horologium Oscillatorium u kome se obrađuje klatno i horologija.
- Luj XIV promovisao allonge periku u Francuskoj.
- U Francuskoj osnovana kolonijalistička Compagnie du Sénégal.
Rođenja
urediSmrti
uredi- ? - Semjon Dežnjov, moreplovac (* ca. 1605)
- 17. 2. - Molière, pisac i glumac (* 1622)
- 17. 8. - Reinier de Graaf, lekar i anatom (* 1641)
- 10. 11. - Michał Korybut Wiśniowiecki, poljsko-litvanski vladar (* 1640)
- 16. 11. - Ana Katarina Zrinska, književnica, velikašica (* ca. 1625)
- 15. 12. - Margaret Cavendish, naučnica, spisateljica (* 1623)
Reference
uredi- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5