14. 9.
(Preusmjereno sa stranice 14. septembar)
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartut. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpt. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartnd. |
14. septembra/rujna (14. 9.) je 257. dan godine po gregorijanskom kalendaru (258. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 108 dana.
Događaji
- 1219. — Proglašena autokefalnost Srpske pravoslavne crkve, sa sedištem u manastiru Žiča, koju je kod vizantijskog cara Teodora I Laskarisa i nikejskog patrijarha Manojla I Haritopula izdejstvovao Sveti Sava (svetovno ime Rastko Nemanjić) potom prvi srpski arhiepiskop.
- 1262. — Kralj Kastilje Alfonso zauzeo luku Kadiz na obali Atlantskog okeana, okončavši petovekovnu mavarsku okupaciju grada.
- 1812. — Francuske trupe pod Napoleonom Bonapartom ušle u Moskvu, kojoj je u tom trenutku izbio veliki požar.
- 1829. — Potpisan Jedrenski mirovni ugovor kojim je okončan rusko-turski rat. Srbija na osnovu Jedrenskog mira 1830. dobila hatišerif o samoupravi, a Grčka nezavisnost.
- 1930. — Nacional-socijalistička partija Adolfa Hitlera postala druga partija po veličini u nemačkom parlamentu.
- 1939. — Helikopter „VS-300“ ruskog konstruktora Igora Ivanoviča Sikorskog, koji je emigrirao u SAD, izveo prvi uspešan let.
- 1959. — Sovjetska „Luna 2“ postala prvi vasionski brod koji se spustio na Mesec.
- 1960. —.
- U Kongu izvršen vojni udar pod vođstvom pukovnika Žozefa Mobutua, a premijer Patris Lumumba stavljen u kućni pritvor.
- Na sastanku predstavnika zemalja-proizvođača nafte u Bagdadu osnovana Organizacija zemalja izvoznica nafte, OPEK.
- 1975. — U Amsterdamu jedan nezaposlen učitelj nožem isekao „Noćnu stražu“, jednu od najcenjenijih Rembrantovih slika.
- 1992. — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija usvojio rezoluciju o povećanju broja i proširenju mandata međunarodnih mirovnih snaga u Bosni i Hercegovini.
- 1996. —.
- Kambodžanski kralj Norodom Sihanuk dao oprost jednom od lidera Crvenih Kmera Jengu Sariju zbog njegove uloge u periodu „polja smrti“, kada je u Kambodži ubijeno između milion i dva miliona ljudi.
- U Bosni i Hercegovini održani prvi opšti izbori posle potpisivanja mirovnog sporazuma u Dejtonu u decembru.
- 1997. — U požaru u rafineriji nafte u Visakapatamu, na jugu Indije, poginulo najmanje 56 osoba, a istog dana u centralnom delu te zemlje poginuo 81 putnik kada se pet vagona ekspresnog voza survalo s mosta u reku.
- 2001. — Senat SAD usvojio rezoluciju kojom se predsedniku SAD Džordžu Bušu odobrava da „preduzme sve neophodne i odgovarajuće mere“ povodom napada 11. septembra. Predsednik Buš odobrio mobilizaciju 50.000 rezervista.
.
Rođenja
- 1580. — Fransisko Gomes de Kevedo i Viljegas, španski pisac († 1645.)
- 1760. — Luigi Cherubini, talijanski skladatelj († 1842.).
- 1769. — Alexander von Humboldt, njemački prirodoslovac i istraživač († 1859.).
- 1817. — Theodor Storm, njemački književnik († 1888.).
- 1826. — Ljubomir Nenadović, srpski književnik. († 1895.).
- 1849. — Ivan Petrovič Pavlov, ruski fiziolog i dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1904.(† 1936.).
- 1852. — Simo Matavulj, srpski pisac. († 1908.).
- 1886. — Jan Masaryk, češki političar.
- 1910. — Rolf Liebermann, švicarski skladatelj.
- 1928. — Alberto Korda, kubanski fotograf († 2001.).
- 1931. — Ivan Klima, češki književnik.
- 1937. — Renzo Piano, talijanski arhitekt.
- 1943. — Ratomir "Rato" Tvrdić, umirovljeni hrvatski i jugoslovenski košarkaški reprezentativac.
- 1944. — Günter Netzer, bivši njemački nogometaš i reprezentativac.
- 1954. — Michael Patrick King, američki producent, reditelj i scenarista.
- 1956. — Kostas Karamanlis, grčki političar i državnik.
- 1957. — Zorica Đurković, jugoslavenska i srpska košarkašica.
- 1960. — Mirko Bašić, hrvatski rukometaš.
- 1965. — Dmitrij Medvedev, ruski političar.
- 1966. — Nikola Jurčević, hrvatski nogometaš i nogometni trener.
- 1974. — Sebastjan Cimirotič, slovenski nogometaš.
- 1979. — Ivica Olić, hrvatski nogometaš.
- 1983. — Amy Winehouse, engleska pjevačica († 2011.).
- 1985. — Sander Sagosen, norveški rukometaš.
- 1990. — Douglas Costa, brazilski nogometaš.
.
Smrti
- 407. — Jovan Zlatousti, carigradski patrijarh, čuveni teolog i propovednik, hrišćanski svetac i jedan od četiri crkvena oca pravoslavne crkve;.
- 775. — Konstantin V Kopronim, vizantijski car (*718.).
- 1321. — Dante Aligijeri, italijanski pesnik. (*1265).
- 1712. — Giovanni Domenico Cassini, francuski astronom, matematičar i inženjer talijanskog podrijetla (* 1625.).
- 1852. — Vojvoda Artur Velzli Velington, engleski feldmaršal.
- 1860. — Miloš Obrenović, srpski knez. Vođa Drugog srpskog ustanka (*1815).
- 1901. — William McKinley, predsjednik SAD-a (* 1843.).
- 1927. — Isadora Duncan, američka plesačica (* 1878.).
- 1937. — Tomáš Masaryk, češki političar (* 1850.).
- 1982. — Grace Patricia Kelly, američka glumica i monegaška princeza (* 1929.).
- 1982. — Bešir Džemail, predsednik Libana.
- 2001. — Olga Ivanović, srpska glumica (* 1921.).
- 2009. — Patrick Swayze, američki glumac (* 1952.).
.
Blagdani
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar