Selo Šurjan, u neposrednoj blizini Jaše Tomića, udaljeno je od rumunske granice nepuna 2 km. Po prvi put se pominje ime Šerjen (Serjen) 1470. godine ime je dobilo po imenu vlastelina Šerjena. Godine 1717. dobija ime Šurjan, i pošto su stanovnici napostili mesto Šurjanu ostalo je samo 32 kuće. U polovini toga veka doselili su se srpsko stanovništvo i godine 1783. nastanili su se u sela Vojne granice Samoš, Šurjan i Boku. Doselili se sa pograničnog sela Čavoša na rumunskoj strani. Tako da je tada povećano na 69 kuća. U XVIII veku podignuta crkva i bila su 484 pravoslavnih i 20 katoličkihstanovnika. Po puštanju u saobraćaj železničke pruge Sečanj – Pardanj (1889. god.) Šurjan je dobio železničku stanicu. A 1902. god. podignuta je škola.[1]
Prisilno katoličenje i pomađarivanje koje su sprovodile lokalne vlasti pograničnog sela na rumunskoj strani, navelo je srpsko stanovništvo da 1783. pređe u sela Vojne granice Samoš, Šurjan i Boku. Tada su stanovnici Čavoša preneli ikone sa svog ikonostasa u Šurjan, čija je Vaznesenjska crkva u današnjem obliku podignuta 1940. na mestu starijih građevina (prve iz 1765. i druge iz 1835). Sve prenete ikone iz rumunskog Čavoša (njih tridesetak) i dva para carskih dveri, nastale u XVIII stoleću, podeljene su u tri serije prema stilskim osobenostima. Prva grupa pripada krugu zografa oko Nedeljka Popovića Šerbana i sve imaju kao okvir uzanu zlatnu i crvenu traku, a preslikane su delimično ili potpuno. Na njima je graficizam manje izražen, pojednostavljena je linija odeće, ali čist kolorit i solidna tehnika upućuju na Šerbana ili njegove saradnike. Drugu seriju čine ikone slabog seoskog majstora, više etnografskih nego umetničkih vrednosti. Celivajuće ikone čine treću grupu zajedno sa ikonom sv. Simeona i sv. Save Srpskog. Postoji još jedna veća živopisana drvena ploča, verovatno deo ikonostasa, sa figurama proroka. Iako varirajući u kvalitetu, sve ikone sa ikonostasa u Čavošu prenete u šurjanovačku bogomolju, ostaju u domenu tradicionalnog zografskog slikarstva putujućih samouka.[3]
U naselju Šurjan živi 266 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (39,5 kod muškaraca i 44,2 kod žena). U naselju ima 121 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,73.
Stanovništvo u ovom naselju je mešovito sa približno istom zastupljenošću Srba i Mađara, a u poslednjih pet popisa primećen je pad u broju stanovnika.
Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavljeno 1927„Napredak Pančevo,,
Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999). Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o Banatskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani.
Srbija
253
