Todor Vujasinović

Todor Vujasinović Toša (1904 — 1988), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SR Bosne i Hercegovine i SFR Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 16. oktobra 1904. godine u Tešnju, Bosna i Hercegovina. Posle završene bogoslovije studirao je filozofiju u Parizu, gde se povezao sa klasnim radničkim pokretom i postao član KP Francuske.

Po povratku u zemlju 1930. radio je na povezivanju i jačanju partijskih organizacija u Kraljevu, Čačku, Užicu i Kragujevcu. Član Komunističke partije Jugoslavije je od 1930. godine. U toku 1933. i 1934. zajedno sa Blagojem Parovićem je radio na organizovanju i učvršćenju partijskih organizacija u Srbiji. Bio je član Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju 1934. i 1935. Zbog revolucionarne aktivnosti više puta hapšen i proganjan od policije. Aprila 1935. je uhapšen i zatim osuđen na godinu dana robije, koju je izdržao u Sremskoj Mitrovici. Posle izlaska sa robije nastavlja revolucionarni rad u Srbiji i Bosni. Od 1937. bio je član Pokrajinskohg komiteta Bosne i Hercegovine. Neprestano je proganjan, a 1940. i zatvoren u koncentracioni logor u Bileći.

Jedan je od organizatora ustanka u istočnoj Bosni, u leto 1941. godine. Tokom Narodnooslobodilačkog rata nalazio se na raznim odgovornim dužnostima u NOVJ:

• komandant Ozrenskog partizanskog odreda,
• član Operativnog štaba NOP odreda istočne Bosne
• zamenik komandanta Prvog bosanskog narosnooslobodilačkog korpusa

Bio je većnik Antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) i Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH-a) i član Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije (NKOJ). Marta 1945. godine, kada je obrazovana Privremena vlada Demokratske Federativne Jugoslavije, izabran je, kao predstavnik NKOJ, za ministra saobraćaja (1945 — 1951).

Posle oslobođenja Jugoslavije, demobilisan je iz Jugoslovenske armije i bavio se društveno-političkim radom. Bio je član Vlade i Izvršnog veća Narodne republike Bosne i Hercegovine. Bio je član Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije i Centralnog komiteta Komunističke partije Bosne i Hercegovine. Biran je za poslanika Savezne Skupštine u svim sazivima do 1969, a posle je bio član Saveta federacije.

Umro je 1988. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima i Ordena narodnog oslobođenja, Ordena zasluga za narod sa zlatnom zvezdom i Ordena bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem.

Bibliografija

Napisao je knjige:

• „Kosoriči iz Kusača i drugi“, Beograd 1953.
• „Blagoje Parović“, Sarajevo 1955.
• „Sećanja iz ilegalnog partijskog rada u Beogradu“, Godišnjak grada Beograda 1959 VI str. 287—307,
• „Ozrenski partizanski odred“, Sarajevo i Zagreb 1950. i Beograd 1962.
• „Mučne godine“, Sećanja na ilegalna vremena 1930—1941, Sarajevo 1965.
• „Neznani“, Beograd 1967.
• „Jabuka na vojničkoj karti“, Sarajevo 1961.
• „Razgovor pod jabukama“, priredio Amir Brka, Tešanj, 2014.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga deseta). Beograd 1975. godina.
• Enciklopedija Jugoslavije. JLZ Zagreb 1971. godine.