Blagajna
Blagajna ili riznica u najširem smislu označava svaki prostor koji je određen za čuvanje odnosno pohranu novca i odgovarajućih dragocjenosti. Osoba koja je u nekoj instituciji ovlaštena da vodi blagajnu, odnosno iz nje uzima i u nju pohranjuje novac naziva se blagajnik.
Instrumenti platnog prometa uredi
Instrumenti platnog prometa su:
• nalog za uplatu i nalog za isplatu
(instrumenti gotovinskog platnog prometa)
• nalog za prenos i nalog za naplatu
(instrumenti bezgotovinskog platnog prometa)
Nalog za uplatu je gotovinski instrument koji se koristi za uplate u gotovom novcu u korist računa (uplate dnevnog pazara, plaćanje obaveza i druge uplate u korist računa), kao i u slučaju kada građani plaćaju obaveze u gotovom novcu i vrše druge uplate u korist računa klijenta koji se vodi kod banke. Ovaj nalog se koristi i u slučaju kada klijent vrši uplatu dnevnog pazara kod druge banke ili pošte u mestu u kojem se ne nalazi organizacioni deo banke, odnosno banka kod koje ima otvoren tekući račun.
Nalog za isplatu je gotovinski instrument kojim pravno ili fizičko lice podiže sa svog računa sredstva u gotovom novcu ili kojim na teret svog računa nalaže isplatu u gotovom novcu primaocu koji nema račun kod banke.
Nalog za prenos se koristi kada dužnik nalaže banci da na teret njegovog računa prenese sredstva u korist računa poverioca, za prenos sredstava između dva računa istog klijenta, kao i za evidentiranje istog iznosa sredstava na teret i u korist istog računa po osnovu izmirivanja međusobnih novčanih obaveza (kompenzacija, asignacija, cesija, prenos hartija od vrednosti i dr.).
Nalog za naplatu se koristi kada poverilac inicira da se izvrši naplata sa računa dužnika. Poverilac može da inicira naplatu u sledećim slučajevima:
• Kada dobije ovlašđenje koje dužnik daje svojoj banci i svom poveriocu (zamena za akceptni nalog);
• naplata dospelih hartija od vrednosti i dr.instrumenata obezbeđenja plaćanja (menica);
• naplata sa otvorenog akreditiva;
• naplata provizije za usluge platnog prometa i slično;
• naplata izvršnih rešenja izdatih na osnovu zakona i izvršnih sudskih rešenja.