Dikance
Koordinate: 42° 01′ 01" SGŠ, 20° 39′ 46" IGD
Dikance (alb. Dikancë) je naselje u opštini Gora na Kosovu i Metohiji. Po zakonima privremenih institucija Kosova ovo naselje je u sastavu opštine Dragaš. Atar naselja se nalazi na teritoriji katastarske opštine Dikance površine 605 ha}-. Dikance je goransko selo i od posebnog je kulturno-istorijskog značaja za Goru i Gorane. Iako spada u manja sela Gore, ono vekovima predstavlja stub i ponos Gore, što mu kazuje ime izvedeno od reči dikan, odnosno ponosan. Danas, Dikance je simbol otpora Gorana prema bošnjakizaciji i arnautašenju.
| Dikance | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Prizrenski |
| Opština | Gora |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 65 |
| Geografija | |
| Koordinate | 42°01′01″N 20°39′46″E / 42.0169°N 20.6628°E |
| Nadmorska visina | 1338 m |
  Dikance Dikance (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 38425 |
| Pozivni broj | 029 |
| Registarska oznaka | PZ(KS)-) |
Položaj uredi
Nekada je kroz selo prolazio put Brod-Dragaš koji je delio selo na dva dela, a danas je selo udaljeno 0,8 km}- od asfaltnog puta, koji je izmešten na nešto višoj koti.
Selo je smešteno u zapadnom delu srednjeg toka Brodske reke. Nalazi se na desnoj strani klisuraste doline, dosta iznad Brodske reke.
Atar sela Dikance ima površinu 605,18 ha}- i zahvata trouglastu površinu čija su markantnija temena na visovima: Strga (1926 m}-), Okravno (1273 m}-), Kačina glava (2207 m}-) i Dikanećki plav (1286 m}-).
Najniže kuće su na koti 1098 m}-, a najviše 1115 m}-.
Toponimi uredi
Toponimi za njive u ovom selu su: Ograđe, Milove mlake, Marin dof, Rudine, Kešindof, Jamke, Javor, Zarid, Glog, Slapnik, Crešene, Vraniski dof, Soljišta, Radiće, Drdove kuće, Lazec, Vrbje, Ograda, Vrtišta, Stojkojca, Jankine rupe, Krs, ljeništa, Valjajčišta, L'ka, Rada Livada, Počivalec, ; a za livade i utrine: Goljem kamen, Crkvište, Virje, Borof rit, Mlačje, Popove rupe, Grmijane, Groboj, Trkenice, Jezero, Crkviće, Pocrkov, Prisuje, Često kamene, Dlgonač, Račanive, Crešna, Pljeote, Dobrana, Dovne ljivadje, Borof rit, Zakrs, Studenec, Brzaraven, Sredok, Konušnik, Šavor, Pavlići, Alijin grob, Klečov kamen.
Iznad pojasa ispaša i manjih livada su seoske planine, odnosno šumski zabrani, na mestima čiji su nazivi: Šiljegarnik, Zdravečki kamen, Strga, Pljeote.
Hidroelektrana uredi
U ataru sela Dikanca se nalazi Hidroelektrana „Dikance“, čiji je trenutni vlasnik Frigo Food Energy Invest iz Albanije.
Istorija uredi
Selo se pominje još 1348. godine, u hristovulji cara Dušana izdatoj manastiru Sv. Arhanđela, kao Drugi Brod, sa zaseokom Grmijane. U istoj povelji je pomenuta sveštenička porodica Dikanovića, po kojoj se selo kasnije nazvalo Dikance. U blizini sela nalaze se razvaline stare srpske crkve. U turskom popisu 1452. godine pominje se kao Dikanica, a u popisu 1455. godine kao Dikance, sa 15 kuća.
Ranije je selo imalo tri maale mahale koje su zatvarale središnji prostor sela. Danas selo ima pet maala: Kikofci 45 kuća, Drangovfci 22, Ajrankofci 18 i Dovno maalo 27 kuća. Pored velikog broja kuća, selo ima samo 65 stanovnika. Broj stanovnika je veći samo leti, kada Gorani redovno dolaze u zavičaj.
Mesto Grmijane postoji i danas, ali nije naseljeno. Neki poznavaoci prilika i istorije, koja se ovde prenosila sa kolena na koleno, tvrde da to mesto nikad i nije bilo naseljeno, već da su ovde boravili Gorani, prvenstveno iz Dikanca i okolnih sela, koji su izbegavali vojnu obavezu ili imali problema sa zakonom.
Demografija uredi
Naselje ima apsolutnu goransku etničku većinu.
Broj stanovnika na popisima:
