Azbresnica

(Preusmjereno sa stranice Азбресница)


Koordinate: 43° 21′ 16" SGŠ, 21° 41′ 28" IGD
Azbresnica je naselje u Srbiji u opštini Merošina u Nišavskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 853 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 965 stanovnika).

Azbresnica
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Nišavski
Opština Merošina
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) 853
Geografija
Koordinate 43°21′16″N 21°41′28″E / 43.354333°N 21.691°E / 43.354333; 21.691
Nadmorska visina 312 m
Azbresnica na mapi Srbije
Azbresnica
Azbresnica
Azbresnica (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj 018
Registarska oznaka NI

Demografija

uredi

U naselju Azbresnica živi 682 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 43,2 godina (42,1 kod muškaraca i 44,4 kod žena). U naselju ima 248 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,44.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 1277 [1]
1953. 1340
1961. 1305
1971. 1102
1981. 1044
1991. 965 950
2002. 889 853
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
836 98.00%
Romi
  
13 1.52%
Slovenci
  
2 0.23%
Crnogorci
  
1 0.11%
nepoznato
  
0 0.0%


Poreklo naselja

uredi

Azbresnica je staro selo i pominje se još u turskim tefterima. Ime Azbresnica datira iz davnih vremena. U Toplici su postojale dve Bresnice, obe pod Jastrepcom. Da bi se one nekako odvojile i razlikovale, ovoj Bresnici pod Malim Jastrepcom dat je dodatak Az, prvo slovo u staroslovenskoj azbuci, kako bi se ona razlikovala kao prva u poretku javljanja ova dva sela sa istim imenom i na istoj teritoriji.

Iznad ovog sela nalaze se ruševine jednog starog grada, koji je pripadao zaštitnom pojasu starog Niša (Naisusu). Car Justinijan obnovio je 7 starih i podigao 32 nova grada i tako obezbedio Niš od upada drugih vojski. U tom vizantijskom gradu postojala je i hrišćanska crkva, čije se ruševine i ostaci i danas vide. Iznad sela poznato je mesto Markova greda, a ljudi su zapamtili i Bogorodičin pokrov.

Crkva u Azbresnici postojala je još pre borbe na Kosovu, ali su je Turci spalili prilikom prvog upada u ove krajeve. Prema nekim iskopinama računa se da je crkva bila duga oko 10 metara a široka upola manje. Posle Akermanske konvencije 1826. godine, koja je došla kao rezultat upornog i uspešnog ruskog pritiska na oslabljenu tursku Portu da olakša život porobljenim Srbima, Turci su izdali poznati Mahmud-Hanov hatišerif 1830.godine po kome su Srbima bile dopuštene izvesne olakšice za gradnju njihovih hramova. Tada je obnovljena i crkva u Azbresnici, ali su je Turci ponovo spalili 1877.godine, prilikom svog poslednjeg povlačenja iz ovih krajeva.

Zatim je crkva ponovo obnovljena. Oko crkve postojalo je staro groblje, čiji se tragovi i danas nalaze na putu koji prolazi kroz ovo selo. Na mestu sadašnje crkve nalazile su se njive kojima su te ruševine bile prekrivene. Tek kada su seljaci okopavali svoje njive, naišli su na ove ruševine. I tako obnovljena crkva bila je od starog i slabog materijala. Ubrzo je dotrajala, pa je po naređenju episkopa niškog Nikanora zatvorena 1900.godine. Vrata crkve zapečatio je mesni pop Rista. Nova crkva sagrađena je u vremenu od 1901. do 1903.godine sa 35 metara visokim crkvenim zvonom.

Školstvo i prosveta

uredi

Školstvo i prosveta nisu bili mnogo razvijeni ni u doba kada su ovi krajevi bili oslobođeni od Turaka. Osnovna škola u Azbresnici osnovana je 1912.godine. Škola je tada imala četiri razreda. Prvi učitelj bio je Lazar Đurović, poreklom Hercegovac. Nova školska zgrada podignuta je tek posle prvog svetskog rata i prva učiteljica bila je Natalija Ilić.

Prve borbe sa bugarima

uredi

Bugari su u selo pohvatali više seljaka i streljali ih. Jedne su odveli na seosko groblje i tamo ih pobili. Zatim su pohapsili dosta seljaka iz Azbresnice i internirali ih na ropski prinudni rad u Bugarsku i tamo su mnogi od njih ostavili svoje kosti.

Azbresnička opština

uredi

Prvi predsednik ove opštine posle rata bio je Nedeljko Spasić iz Azbresnice, zatim, od 1923. pa do 1926.godine Desimir Jevtić iz istog sela. Stanoje Andrejić, ratnik sa solunskog fronta i nosilac "Karađorđeve zvezde" bio je izabran za predsednika ove opštine 1926.godine, ali on nije izdržao ceo mandat i onda ga je zamenio Sava Blažić iz Azbresnice. Od 1934.godine predsednik je bio Nikola Milenković a od 1936.godine Jovan Stanisavljević. Azbresnička opština je brojila 2263 stanovnika, 322 domova i zauzimala je površinu od 4202 hektara.

Krajem 1970.godine je obnovljen fudbalski klub Borac koji postoji i danas. Od 1972.godine puštena je autobuska linija Niš-Azbresnica koja funkcioniše i danas i ima više od 5 polazaka. Krajem 80-tih i početkom 90-tih puštena je telefonska linija. Danas ovo selo broji oko 853 stanovnika i 248 domaćinstava koji se pretežno bave poljoprivredom. Osnovna škola "Jastrebački partizani" u Azbresnici funkcioniše kao istureno odeljenje centralne škole u Merošini. Škola je osmorazredna i broji 97 učenika. Od 2007.godine nastava se izvodi u novoj zgradi sa centralnim grejanjem u učionicama sa novim školskim nameštajem. Ove godine je i završena obnova crkve Sveti Teodor. Pored brojnih ikona, u crkvi se nalazi i freska Tajna večera koja je neprocenjive vrednosti. Sveštenik ovog sela Slobodan Stanković. Selo poseduje vrtić i ambulantu. Predsednik sela je Goran Đorđević.

Reference

uredi
  1. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  2. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Spoljašnje veze

uredi


Naseljena mesta opštine Merošina

Azbresnica • Aleksandrovo • Arbanasce • Balajnac • Baličevac • Batušinac • Biljeg • Brest • Bučić • Gornja Rasovača • Gradište • Devča • Dešilovo • Donja Rasovača • Dudulajce • Jovanovac • Jug Bogdanovac • Kovanluk • Kostadinovac • Krajkovac • Lepaja • Merošina • Mramorsko Brdo • Oblačina • Padina • Rožina • Čubura