Žorž Skrigin
Georgije-Žorž Vladimirovič Skrigin (1910—1997), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, filmski režiser, scenarista i fotograf-umetnik.
| ŽORŽ SKRIGIN | |
|---|---|
.jpg) | |
| Supruga | Olga Skrigin |
| Profesija | filmski režiser i scenarista, umetnički fotograf |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Odlikovanja |  |
Biografija
urediRođen je 4. avgusta 1910. godine u Odesi, u današnjoj Ukrajini. Nekoliko godina nakon Oktobarske revolucije, 1922. sa roditeljima se doselio u Srbiju. Rusku školu je pohađao u Beloj Crkvi, a gimnaziju i Visoku baletsku školu je završio u Zagrebu. Godine 1930. je stupio u Hrvatsko narodno kazalište u Zagrebu, kao baletski igrač. Fotografijom se bavio amaterski, od 1935. godine.
Godine 1941. je otišao u partizane, gde je bio član Kazališta narodnog oslobođenja pri Vrhovnom štabu NOV i POJ. Posle završetka rata, doselio se u Beograd, a od 1947. do 1967. bavio se profesionalno filmom, najpre kao snimatelj i scenarista dokumentarnih filmova, zatim kao reditelj igranih. Autor je 22 filma, od čega osam igranih. Bio je i generalni direktor Saveza filmskih radnika Jugoslavije.
Do početka Drugog svetskog rata, dobio je mnogobrojne nagrade za fotografije (Njujork, San Francisko, London, Buenos Aires, Torino i dr). U posleratnom razdoblju se malo bavio izložbenom fotografijom. Nagradu AVNOJ-a dobio je za ukupan umetnički rad, fotografski; nagradu Foto-saveza Jugoslavije za životno delo; Pulsku arenu za životno delo, i dr. Prvi je nosilac zvanja Majstor fotografije u Srbiji (1951). Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja.
Umro je 30. oktobra 1997. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.
Fotografski rad
urediOd 1936. godine je bio član Foto kluba Zagreb.[1] U predratnom razdoblju predmet njegovog zanimanja su portreti, predeli i akt fotografije. Bio je vrlo aktivan na izložbama, naročito inostranim, pa je ubrzo, 1937. godine proglašen za majstora fotografije i prvaka u umetničkoj fotografiji.
U toku Narodnooslobodilačkog rata, ostvario izvanredan ciklus od oko 500 fotografija - snimao je zbegove, decu, ranjenike, portrete, ofanzive, kongrese. Već u tom razdoblju bile su internacionalno poznate dve njegove fotografije: portret Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita (objavljen na nemačkoj poternici i u nemačkom vojnom časopisu „Signal“) i „Majka Knežpoljka“. Godine 1968. objavio je ilustrovanu monografiju sa umetničkim fotografijama iz Narodnooslobodilačke borbe pod nazivom „Rat i pozornica“.
Fotografije je samostalno izlagao u Zagrebu, Budimpešti (1939) i Torinu (1940), a posle rata u Beogradu (1951, 1983, 1995), i Parizu (1986).
Filmovi
uredi| Filmovi koje je režirao Žorž Skrigin | |||
| God. | Naziv | Žanr | Nagrada |
|---|---|---|---|
| 1947. | Tragom IV i V ofanzive | ||
| 1947. | Bled - Varna | ||
| 1948. | Praznik radnog naroda | ||
| 1948. | Makedonija | ||
| 1949. | Peti kongres Komunističke partije Jugoslavije | ||
| 1950. | Bratska pomoć | ||
| 1952. | Dolinom Morave | ||
| 1953. | Revija jugoslovenskih igara | ||
| 1953. | Borac i graditelj | ||
| 1955. | Njih dvojica | ||
| 1956. | Potraga | ||
| 1957. | Krvava košulja | ||
| 1958. | Gospođa ministarka | ||
| 1960. | Drug predsednik centarfor | ||
| 1961. | Velika turneja | ||
| 1962. | Mačak pod šlemom | ||
| 1967. | Koraci kroz magle | ||
| 1971. | Tito - zapisi filmskog snimatelja | ||
Ocena dela
uredi„Sam Skrigin je ocenio da je dimenziju autentičnosti dostigao u umetničkoj fotografiji, a ne na filmu. Njegove umetničke fotografije, predratne i ratne, zrače snagom nezaobilaznih istorijskih dokumenata i nesumnjivim umetničkim duhom. Spontano i rafinovano, uz pomoć suptilno upotrebljene svetlosti, koristeći čas dramatiku, a čas lirsku osećajnost, dočarao je psihološka i emocionalna stanja svojih junaka (U kovačnici, 1935, Dalmatinac, 1940, Ranjenici, 1943, Majka Knežpoljka, 1944. i dr).“
Literatura
uredi- 1. sveslovenska izložba umjetničke fotografije u Zagrebu (katalog), 1935;
- Mladen Grčević, "Počeci amaterske umjetničke fotografije u Zagrebu". Zagrebačka fotografija, Zagreb, 1978, str. 21-22;
- Milo Gligorijević, "Majstorova ispovest", Umetnost, br. 67, 1980, str. 23-32;
- Rusi bez Rusije, srpski Rusi (rad grupe autora). – Beograd: Dunaj, 1994.
- Goran Malić, "(Žorž Skrigin) Majstor prostora i svetlosti", Politika, 8. novembar, 1997, str. 29;
- G. Malić, "Doprinos ruskih fotografa srpskoj kulturi u XIX i XX veku". Godišnjak grada Beograda. – Knj. LI, str. 287-314.
- Goran Malić, Letopis srpske fotografije 1839-2008. Beograd : Fotogram, 2009.
Reference
uredi- ↑ "Članovi Fotokluba Zagreb, 1931-77", u: Zagrebačka fotografija, Zagreb, Fotoklub Zagreb, 1978.