Šurjan (mađ. Surján) je naselje u Srbiji u opštini Sečanj u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 253 stanovnika.

Šurjan


Pravoslavna crkva u selu

Osnovni podaci
Država  Srbija
Pokrajina Vojvodina
Upravni okrug Srednjobanatski
Opština Sečanj
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) Decrease 253
Gustina stanovništva 7 st./km²
Geografija
Koordinate 45°23′34″N 20°52′16″E / 45.392833°N 20.871166°E / 45.392833; 20.871166
Nadmorska visina 82 m
Površina 45,0 km²
Šurjan na mapi Srbije
Šurjan
Šurjan
Šurjan (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod 23254
Pozivni broj 023
Registarska oznaka ZR


Koordinate: 45° 23′ 34" SGŠ, 20° 52′ 16" IGD

Šurjan je pogranično mesto, na granici sa Rumunijom.

Istorija

uredi

Selo Šurjan, u neposrednoj blizini Jaše Tomića, udaljeno je od rumunske granice nepuna 2 km. Po prvi put se pominje ime Šerjen (Serjen) 1470. godine ime je dobilo po imenu vlastelina Šerjena. Godine 1717. dobija ime Šurjan, i pošto su stanovnici napostili mesto Šurjanu ostalo je samo 32 kuće. U polovini toga veka doselili su se srpsko stanovništvo i godine 1783. nastanili su se u sela Vojne granice Samoš, Šurjan i Boku. Doselili se sa pograničnog sela Čavoša na rumunskoj strani. Tako da je tada povećano na 69 kuća. U XVIII veku podignuta crkva i bila su 484 pravoslavnih i 20 katoličkih stanovnika. Po puštanju u saobraćaj železničke pruge SečanjPardanj (1889. god.) Šurjan je dobio železničku stanicu. A 1902. god. podignuta je škola.[1]

Populacija kroz istoriju .[2]

Godina 1869. 1880. 1890. 1900. 1910. 1921.
Stanovnika 646 539 633 618 563 759
Srba ? ? ? ? ? 603
Rumuna - ? ? ? ? 13
Nemaca - ? ? ? ? 62
Mađara - ? ? ? ? 277
Ostalih - ? ? ? ? 0

Crkva spomenik kulture

uredi

Prisilno katoličenje i pomađarivanje koje su sprovodile lokalne vlasti pograničnog sela na rumunskoj strani, navelo je srpsko stanovništvo da 1783. pređe u sela Vojne granice Samoš, Šurjan i Boku. Tada su stanovnici Čavoša preneli ikone sa svog ikonostasa u Šurjan, čija je Vaznesenjska crkva u današnjem obliku podignuta 1940. na mestu starijih građevina (prve iz 1765. i druge iz 1835). Sve prenete ikone iz rumunskog Čavoša (njih tridesetak) i dva para carskih dveri, nastale u XVIII stoleću, podeljene su u tri serije prema stilskim osobenostima. Prva grupa pripada krugu zografa oko Nedeljka Popovića Šerbana i sve imaju kao okvir uzanu zlatnu i crvenu traku, a preslikane su delimično ili potpuno. Na njima je graficizam manje izražen, pojednostavljena je linija odeće, ali čist kolorit i solidna tehnika upućuju na Šerbana ili njegove saradnike. Drugu seriju čine ikone slabog seoskog majstora, više etnografskih nego umetničkih vrednosti. Celivajuće ikone čine treću grupu zajedno sa ikonom sv. Simeona i sv. Save Srpskog. Postoji još jedna veća živopisana drvena ploča, verovatno deo ikonostasa, sa figurama proroka. Iako varirajući u kvalitetu, sve ikone sa ikonostasa u Čavošu prenete u šurjanovačku bogomolju, ostaju u domenu tradicionalnog zografskog slikarstva putujućih samouka.[3]

 
Nova katolička crkva Svete Katarine Sinajske godine 2010. u izgradnji.

Demografija

uredi

Kretanje broja stanovnika:

U naselju Šurjan živi 266 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (39,5 kod muškaraca i 44,2 kod žena). U naselju ima 121 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,73.

Stanovništvo u ovom naselju je mešovito sa približno istom zastupljenošću Srba i Mađara, a u poslednjih pet popisa primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1921. 759
1931. 821
1948. 682 [4]
1953. 807
1961. 734
1971. 483
1981. 406
1991. 377 377
2002. 333 330
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
145 43.93%
Mađari
  
140 42.42%
Romi
  
9 2.72%
Jugosloveni
  
9 2.72%
Slovaci
  
2 0.60%
Rumuni
  
2 0.60%
Makedonci
  
2 0.60%
Hrvati
  
1 0.30%
nepoznato
  
0 0.0%


Reference

uredi
  1. Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999). :
  2. Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker ISBN 86-85075-04-1:
  3. Rešenje Zavoda za zaštitu i naučno proučavanje spomenika kulture NRS br.1910/49. od 21.11.1949. god, :
  4. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  5. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

uredi
  • Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavljeno 1927„Napredak Pančevo,,
  • Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
  • Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999). Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o Banatskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani.

Spoljašnje veze

uredi