Šanac (Kruševac)

Ukoliko ste tražili rov, vidite članak Šanac.


Koordinate: 43° 37′ 16" SGŠ, 21° 21′ 02" IGD
Šanac je naseljeno mesto grada Kruševca u Rasinskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1153 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1285 stanovnika).

Šanac
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Rasinski
Grad Kruševac
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) 1153
Geografija
Koordinate 43°37′16″N 21°21′02″E / 43.621°N 21.3505°E / 43.621; 21.3505
Nadmorska visina 136 m
Šanac na mapi Srbije
Šanac
Šanac
Šanac (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj 037
Registarska oznaka

Poreklo imena

uredi

Ime Šanac, selo je dobilo po šančevima (rovovima) koji se nalaze na brdu iznad sela, a koji su služili za odbranu od najezde Turaka.

Istorija

uredi

Do Drugog srpskog ustanka Šanac se nalazio u sastavu Osmanskog carstva. Nakon Drugog srpskog ustanka Šanac ulazi u sastav Kneževine Srbije i administrativno je pripadao Jagodinskoj nahiji i Temnićskoj knežini[1] sve do 1834. godine kada je Srbija podeljena na serdarstva.

Geografija sela

uredi

Selo se nalazi između reke sa jedne i brda sa druge strane, tako da postje uslovi za lov i ribolov. U selu se nalazi istureno odeljenje škole Dragoslav Cekić koju pohađaju đaci do četvrtog razreda, dok stariji đaci nastavljaju školovanje u obližnjem selu Jasika udaljenom šest kilometara, gde je matična škola. Selo se nalazi na putu Kruševac-Varvarin. Grad Kruševac, kome selo pripada, se nalazi na raskršću nekoliko turističkih centara u Srbiji, kao što su: Vrnjačka Banja (30 km), Kopaonik (50 km), Ribarska Banja (20 km) i Jastrebac (10 km). Na približno istoj udaljenosti samo u drugom smeru je varošica Varvarin, mesto koje i danas živi u prošlosti od vašara do vašara, mir meštana remeti samo priliv meštana koji se nalaze na privremenom radu u inostranstvu u letnjem periodu.

Demografija

uredi

U naselju Šanac živi 979 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,8 godina (43,8 kod muškaraca i 45,8 kod žena). U naselju ima 298 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,87.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je manji pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 1297 [2]
1953. 1387
1961. 1376
1971. 1343
1981. 1351
1991. 1285 1279
2002. 1177 1153
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
1132 98.17%
Romi
  
19 1.64%
nepoznato
  
2 0.17%
Šanac u popisima Jagodinske nahije — od 1818. do 1829.[3]
Godina popisa 1818. 1819. 1820. 1821. 1822. 1823. 1824/25. 1825. 1826. 1827. 1828. 1829.
Kuće 35 35 33 35 34 39 40 40 42 43 47 46
Poreske glave* - 44 47 45 43 46 47 49 47 47 55 52
Aračke glave** 79 82 87 81 84 85 107 126 113 114 127 127
*Poreske glave = Oženjeni muškarci | ** Aračke glave = Muškarci od 7 do 70 godina



Prema poreklu ondašnje stanovništvo Šanca iz 1905. godine, može se ovako rasporediti:

  • Starosedeoca ima 5 porodice sa 48 kuće.
  • Kosovsko-metohijskih doseljenika ima 2 porodice sa 35 kuće.
  • Iz okoline Vranja ima 2 porodice sa 17 kuće.
  • Iz okoline Niša ima 1 porodica sa 16 kuće.
  • Porodica nepoznate starine ima 10 kuće. (podaci datiraju iz 1905. godine)[5]

Reference

uredi
  1. Popović, Ljubodrag. Zoran Marković. ur (srpskom). Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823. Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. 86-902609-5-1. Arhivirano iz originala na datum 2013-09-27. Pristupljeno 12.07.2012. 
  2. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  3. Popović, Ljubodrag. Zoran Marković. ur (srpskom). Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823. Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. 86-902609-5-1. Pristupljeno 12.07.2012. 
  4. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
  5. Podaci: Naselja knj.6 (dr. S. Mijatović: Naselja srpskih zemalja

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi