Đorđije Lašić
Đorđije (Đorđe) Lašić je bio četnički komandant limsko-sandžačkih odreda Crne Gore i saradnik okupatora u drugom svetskom ratu.
U ustanku 13. jula 1941. u Crnoj Gori bio član Vojnog komiteta u Beranama. Početkom avgusta, Lašić je napustio Komitet. Draža Mihailović ga je 15. oktobra imenovao za komandanta četničkih odreda u Crnoj Gori.[1]
Lašićevi četnici su surađivali sa snagama NDH u borbi protiv partizana, zbog čega im je Lašić javno izražavao zahvalnost: "mi osećamo i jedan veliki dug pažnje, obzirom na mnoge usluge, koje su nam Hrvatske vojne vlasti učinjele tokom zadnjijeh mjeseci".[2] U isto vreme, njegove snage su pregovarale i sa Nemcima oko naoružanja:
„Juče je dolazio jedan nemački oficir i razgovarao sam sa njim čitav sat i po. (...) Rekao sam da u ovom slučaju mogli bi mobilisati iz dva sreza oko 2000 nacionalista za borbu, samo prvenstveno da se naoružaju. Zatim sam rekao da je naša vojska bez oružja (naročito automatskog) i bez municije i da se nadamo da će nam oni dati sve ovo. (...) Nemački oficir mi reče da će oni dati municije nešto malo za naše puške pošto je njihova municija ista kao za naše oružje. Zatim mi reče da će nas naoružati čim dođu do italijanskog oružja divizije Venecija.“[3]
– Pismo komandanta Ljevorečkog bataljona majoru Đorđu Lašiću o razgovoru sa Nemcima radi naoružanja (16. oktobra 1943).
U izvještaju od 11. novembra 1943. iz Druge oklopne armije Wehrmachta, poslatom pukovniku Karlu von Krempleru, višem SS i policijskom vođi u Sandžaku i inicijatoru saradnje četnika sa Muslimanskom milicijom, navodi se, između ostalog, sljedeće:
Major Lašić, dosadašnji vođa lojalnih četnika u Crnoj Gori, 5. novembra se potčinio sa 500 četnika njemačkom Wehrmachtu. Sjedište u Ublima, 13 km sjeveroistočno od Podgorice.[4]
Zajedno sa Nijemcima učestvovao je u operaciji Bura od 27. februara do 4. marta 1944. U ratnom dnevniku njemačkog 21. brdskog korpusa zaključeno je da poduhvat nije dao očekivane rezultate, te da, bez dodatih nemačkih trupa, Lašićevi četnici imaju malu borbenu vrednost:
Posle odlaska nemačkih snaga i započinjanja neprij. protivnapada, četnici su se, delom u paničnom strahu, povukli na svoje polazne položaje. Neprijatelj je ponovo zauzeo teren očišćen operacijom.
7.)Iskustva: e) Prilikom sličnih operacija preduslovi za uspeh su učešće nemačkih trupa, podrška teškim naoružanjem i veza do pojedinih borbenih grupa.[5]
Aprila 1944. godine zajedno sa 181. pješadijskom divizijom njemačkog Wehrmachta, major Lašić je ponovo imao zadatak "odbrane" Crne Gore od Narodnooslobodilačke vojske:
181. pješadijska divizija: prilikom započete operacije sa ciljem čišćenja prostora sjeverno i sjeverozapadno od Podgorice, njemačke trupe odbačene od strane nadmoćnog neprijatelja na polazne položaje. Krivicu za ovo snose četnici koji su se, i pored energičnog zalaganja majora Lašića, povukli ispred neprijatelja [...].[6]
– Dnevni izvještaj komande Jugoistoka Vrhovnoj komandi oružanih snaga od 15. aprila 1944 (16. april 1944.).
Major Đorđe Lašić je poginuo u Podgorici sa oko stotinu svojih četnika, vojnika i oficira, prilikom savezničkog bombardovanja Crne Gore 1944. godine.[7]
Izvori uredi
- ↑ Arhiv VII, Ca, k. 1, reg. br. 2/1
- ↑ Zapovest komandanta limsko-sandžačkih četničkih odreda od 19. septembra 1943. za napad na jedinice 2. proleterske divizije kod Pljevalja
- ↑ Pismo komandanta Ljevorečkog bataljona komandantu Istočnog fronta Crne Gore Đorđu Lašiću o razgovoru sa Nemcima radi naoružanja četnika od 16. oktobra 1943.
- ↑ NARA, T313, Roll 487, frame no. 000764.
- ↑ Izveštaj komande 21. brdskog armijskog korpusa komandi 2. oklopne armije od 9. marta 1944., Zbornik NOR-a tom XII - nemački dokumenti, knjiga 4, Vojnoistorijski institut, Beograd - dokument 30
- ↑ NAW, T-78, Roll 331, 6288592: Dnevni izvještaj komande Jugoistoka Vrhovnoj komandi oružanih snaga od 15. aprila 1944 (16. april 1944.).
- ↑ SAVEZNIČKO BOMBARDOVANjE CRNE GORE 1943. I 1944. GODINE.