Svrčinsko jezero
Svrčinsko (Kosovsko) jezero je bilo veštačko jezero na Kosovu, stvoreno u doba Nemanjića, koji su u njegovoj neposrednoj blizini imali svoje dvorce: Štimlje,Pauni,Nerodimlje i na ostrvu u jezeru,Svrčin. Nalazilo se u ravnici, severno od današnjeg Uroševca, a nastalo je pregrađivanjem korita Nerodimke, čiji je jedan deo preusmeren ka Sitnici.
Nastanak jezera uredi
Prema podacima iz Gračaničke povelje kralja Milutina (1282—1321), izdate 1321. godine, zna se da je jezero nastalo veštačkim putem, prema unapred napravljenom planu. Prokopan je kanal koji je povezao tok Nerodimke, kod njenog okreta ka jugu i Lepencu, sa jednim od izvora Sitnice (rečicom Sazlijom). Na taj način je deo njene vode preusmeren ka severu, čime je nastala bifurkacija Nerodimke i formiran je vodotok polukružnog oblika, koji se pružao od današnjeg Uroševca do nastanka Sitnice. Na njega su se sa zapada nadovezivale još dve rečice od kojih nastaje Sitnica,Štimljanka i Košarka, oko kojih se pružala močvarna oblast koja je na jugu dopirala do Nerodimke. Tako je nastao prstenasti pojas vode, nazvan Svrčinsko jezero, sa delom kopna u svom središtu, koje je obuhvatalo današnja sela Laškobara, Prelez, Papaz, Hamidija, Babuš i Svrčina.
Uloga jezera uredi
Svrčinsko jezero je imalo dvostruku ulogu u srednjovekovnoj Srbiji:
a oko njegu su bili smešteni dvorci Nemanjića:Pauni i Štimlje na obalama jezera,Svrčin na ostrvu u njegovom središtu i Nerodimlje, zapadno od jezera, na Nerodimci.
Prokopavanjem kanala, dvorac Svrčin je zaštićen vodenim šancem koji je onemogućavao lak pristup kraljevoj rezidenciji. Sa druge strane, voda u njemu je iskorišćena za pravljenje ribnjaka i pokretanje vodenica. Zabeleženo je da su se ribnjaci i vodenice Lipljanskog episkopa pružali duž jezera, od nastanka Sitnice do izvorišta Nerodimke, a početkom Otomanske vladavine, u popisu oblasti Brankovića 1455. godine, pominje se obaveza sela Horavica (današnja Rahovica) i Tulanovce (današnji Talinovac) da plaćaju po 50 akči godišnje, za korišćenje jezera.