Stari Banovci
Stari Banovci je naselje u opštini Stara Pazova u Sremskom okrugu. Nalaze se u istočnom Sremu, na desnoj obali Dunava, na teritoriji opštine Stara Pazova. Prema popisu iz 2002. bilo je 5488 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 4033 stanovnika).
| Stari Banovci | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Sremski |
| Opština | Stara Pazova |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 5488 |
| Gustina stanovništva | 200 st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°59′07″N 20°17′07″E / 44.985166°N 20.285333°E |
| Nadmorska visina | 67 m |
| Površina | 27,4 km² |
  Stari Banovci Stari Banovci (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 22305 |
| Pozivni broj | 022 |
| Registarska oznaka | ST |
Koordinate: 44° 59′ 07" SGŠ, 20° 17′ 07" IGD
Geografija uredi
Naselje je spojeno sa Novim Banovcima sa kojima čini jednu celinu, poznatu i kao Banovci, koji imaju oko 15.000 stanovnika.
Istorija uredi
U antička vremena se kod Starih Banovaca nalazila rimska tvrđava Burgene. Selo Banovci ovde postoji od 16. veka, a možda i duže. Na ovom mestu su se nekada takođe nalazila sela Darinovci i Tusa, koja više ne postoje.
1566/1567. godine Turci su izvršili popis stanovništva koji pokazuje da su u Starim Banovcima tada većinom živeli Srbi. 1734. godine u selu je postojalo 53 kuća, a do 1756. broj je porastao do 211.
U Drugom svetskom ratu, Sile osovine okupirale su Stare Banovce. Tada je ubijeno 158 žitelja, 52 oterano je u koncentracioni logor Sajmište, 38 poslato je na prinudni rad a 104 žitelja bili su ratni zarobljenici.
Demografija uredi
U naselju Stari Banovci živi 4385 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,3 godina (37,5 kod muškaraca i 39,1 kod žena). U naselju ima 1692 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,24.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 5034 | 91.72% | ||
| Romi | 144 | 2.62% | ||
| Hrvati | 27 | 0.49% | ||
| Jugosloveni | 25 | 0.45% | ||
| Crnogorci | 14 | 0.25% | ||
| Makedonci | 9 | 0.16% | ||
| Nemci | 7 | 0.12% | ||
| Ukrajinci | 6 | 0.10% | ||
| Slovaci | 6 | 0.10% | ||
| Mađari | 6 | 0.10% | ||
| Muslimani | 5 | 0.09% | ||
| Slovenci | 1 | 0.01% | ||
| Bugari | 1 | 0.01% | ||
| nepoznato | 93 | 1.69% | ||
| m | ž | |||
| ? | 25 | 28 | ||
| 80+ | 26 | 65 | ||
| 75-79 | 47 | 69 | ||
| 70-74 | 114 | 133 | ||
| 65-69 | 118 | 156 | ||
| 60-64 | 125 | 129 | ||
| 55-59 | 137 | 116 | ||
| 50-54 | 254 | 240 | ||
| 45-49 | 245 | 275 | ||
| 40-44 | 191 | 193 | ||
| 35-39 | 139 | 174 | ||
| 30-34 | 153 | 144 | ||
| 25-29 | 248 | 191 | ||
| 20-24 | 251 | 237 | ||
| 15-19 | 193 | 187 | ||
| 10-14 | 165 | 164 | ||
| 5-9 | 126 | 147 | ||
| 0-4 | 138 | 145 | ||
| prosek | 37.5 | 39.1 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1045 | 153 | 2 | 4 | 302 | 8 | 114 | 120 | 15 | 90 |
| Ženski | 704 | 79 | - | 3 | 214 | 5 | 9 | 127 | 12 | 16 |
| Oba | 1749 | 232 | 2 | 7 | 516 | 13 | 123 | 247 | 27 | 106 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 4 | 28 | 42 | 23 | 10 | 18 | - | - | 112 | |
| Ženski | 11 | 22 | 19 | 55 | 54 | 20 | 2 | - | 56 | |
| Oba | 15 | 50 | 61 | 78 | 64 | 38 | 2 | - | 168 |
Obrazovanje uredi
Škola u Banovcima postoji od polovine 18. veka, a moguće i nešto ranije. Prvi pisani dokument u kome se spominje potiče iz 1751. godine, a prvi učitelj čije se ime zna Lazar Mijatović zabeležen je 1758. godine. O tada do danas Banovci su imali školu. U 18. i prvoj polovini 19. veka bila je to srpska veroispovedna škola sa 30 do 50 đaka. U drugoj polovini 19. veka postala je dvorazredna, a pred kraj veka trorazredna. Zbog stalnog povećanja broja đaka školske 1910/1911. pretvorena je u četvororazrednu. U toku 1947/1948. bila je Progimnazija, od 1949. do 1951. Nepotpuna gimnazija, a 1951. godine postala je Osmoletka. Naziv Osnovna škola "Slobodan Savković" dobila je 1962. godine.
Vidi još uredi
Slavni ljudi uredi
- Kosta Tomašević, poznati fudbaler i jedan od najbolji strelaca Crvene Zvezde i jugoslovenske lige tri puta zaredom zajedno s Todorom Veselinovićem, Slobodanom Santračem i Darkom Pančevom.
Literatura uredi
- Milorad Babić - Petar Vukelić - Sretenije Zorkić, Hronika Starih Banovaca, Sremska Mitrovica, 1989.
- Sreta Pecinjački, Stari Banovci do kraja 18. veka, Matica srpska, Zbornik za društvene nauke 36, Novi Sad, 1963.
- Milorad Babić - Srpske porodice u Banovcima i Kasarni od 1766. do 1777. godine, Centar za kulturu Stara Pazova, 2004.
- Milorad Babić - 250 godina školstva u Starim Banovcima, Autorsko izdanje, Stari Banovci 2008.
- dr Slobodan Ćurčić - Opština Stara Pazova (geografska monografija), Institut za geografiju, Novi Sad, 1984.
Reference uredi
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Vanjske veze uredi
- O Starim Banovcima Arhivirano 2009-01-26 na Wayback Machine-u
- Mapa/plan Starih Banovaca Arhivirano 2009-01-25 na Wayback Machine-u
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Satelitska mapa (Wikimapia)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
- Veb portal Banovaca Arhivirano 2010-09-22 na Wayback Machine-u